Hoe pooldieren warm blijven in de koudste gebieden op aarde
Vorige Valentijnsdag gaven we je 14 foto's van wilde dieren die de ins, outs, ups en downs van poolromantiek belichtten. Dit jaar gaan we verder met iets geavanceerder: de kleinste details van de fokrituelen van pooldieren.
Met andere woorden, het is tijd om de Marvin Gaye aan te zetten.
Hier verkennen we de broedpraktijken van vijf pooldieren in al hun Arctische, Antarctische en sub-Antarctische stoerheid. Hieronder vallen enkele van de meest iconische soorten, van ijsberen tot Keizerspinguïnen, walrussen tot rondzwervende albatrossen. Tegen de tijd dat we bij de Bultruggen aankomen, heb je de koudste douche ter wereld nodig - of een polaire duik, als je die kant op zwaait.
Dus doe de gordijnen dicht, haal de kinderen uit de kamer en doe je best om het scherm niet te laten beslaan.
Afbeelding door Erwin Vermeulen
1. Laarzen kloppen als een ijsbeer
Ijsberen zijn van jongs af aan open voor zaken.
Mannelijke beren beginnen rond hun zesde jaar de geursporen van vruchtbare vrouwtjes te volgen, en vrouwtjes beginnen hun stank te verspreiden rond hun vierde of vijfde jaar.
Vrijgezellen ijsberen kunnen een beetje misdadig zijn als ze strijden om vrouwtjes, en krijgen ruzie waar beide strijders littekens, afgebrokkelde tanden en gekwetste gevoelens aan overhouden. Maar tegen de tijd dat er paartjes gevormd zijn voor het seizoen, wordt het meestal wat rustiger.
De paring duurt ongeveer een week, waarna de vrouwelijke ijsberen zich volproppen met rauwe zeehond en Doritos. Ze verdubbelen vaak hun gewicht in deze periode, graven holen op het land in augustus of september en gaan in een soort winterslaap.
Afbeelding door Salina Meier
Hoewel ijsbeervrouwtjes in deze periode regelmatig wakker worden en hun temperatuur niet zo daalt als bij andere berensoorten tijdens de winterslaap, vertraagt hun hartslag wel van gemiddeld 45 slagen per minuut naar ongeveer 25 slagen.
Vrouwelijke ijsberen krijgen maximaal twee jongen tussen november en februari. Ijsbeerjongen worden blind geboren en wegen meestal ongeveer 1 kg. Moeders blijven tot half februari of half april in hun hol en verzorgen de jongen. Daarna blijven ze nog 10 tot 15 dagen in de buurt van hun hol tot de berenjongen gewend zijn aan de buitenwereld.
Hierna reist de ijsbeerfamilie meestal terug naar hun jachtgebied op zeehonden.
Afbeelding door Rinie van Meurs
2. Hoe Keizerspinguïns nug-a-nug spelen
Keizerspinguïns hebben de eer om de enige pinguïnsoort te zijn die broedt tijdens het winterseizoen op Antarctica. Ze zijn nog vroeger geslachtsrijp dan ijsberen op hun derde.
Vanaf april beginnen Keizerspinguïnen aan de lange mars naar hun broedgebieden. Dit betekent vaak een reis van 50 km tot meer dan 150 km over het harde Antarctische terrein.
Al dit harde reizen loont in mei: Mannelijke Keizerspinguïns arriveren voor de vrouwtjes uit en maken hun toekomstige partners het hof door hun snavel tegen hun borst te duwen en een paringsroep te laten horen die ongeveer twee seconden duurt. Zodra de paartjes aan elkaar gekoppeld zijn, staan ze stil en strekken ze hun nek naar boven uit om elkaar enkele minuten lang aan te staren.
Dit plechtige schouwspel markeert het officiële begin van hun relatie, waarna ze het broedproces beginnen door diep voor elkaar te buigen.
Afbeelding door Wim van Passel
Keizerspinguïns zijn serieel monogaam. Ze blijven het hele seizoen bij één partner, maar kiezen het volgende seizoen meestal een andere. Vrouwtjes produceren één ei en de mannetjes broeden het uit door het ei op hun poten te leggen (en het warm te houden met een huidflap) terwijl de vrouwtjes vertrekken om het gewicht aan te vullen dat ze tijdens de zwangerschap verloren.
Mannelijke keizersvissen eten niet tijdens het broeden en verliezen zelf veel gewicht. Om hun warmte te behouden, kruipen ze vaak samen met hun rug naar de wind.
De vrouwtjes keren rond begin augustus terug en lokaliseren hun partner door hun speciale roep. Ze nemen dan het voeden van het kuiken over en anderhalve maand later zijn de kuikens van de Keizerspinguïn klaar om hun moeder te verlaten en kleine groepen kuikens te vormen, crèches genaamd.
Afbeelding door Tanja Bayer
3. De manier van walrussen om tussen wind en water te schieten
Walrussen kun je, net als ijsberen, tegenkomen op onze Arctische cruises. Maar walrussen hebben het misschien nog wel zwaarder dan hun ijsbeerburen als het op broedconcurrentie aankomt: Hoewel mannetjes rond hun zevende geslachtsrijp zijn, zijn ze meestal niet sterk genoeg om andere walrussen te verslaan voor paringsprivileges tot ze ongeveer 15 jaar oud zijn.
Doet dit iemand anders denken aan de middelbare school?
Van januari tot maart vechten walrusmannetjes met elkaar om toegang tot deze vrouwtjes. De mannetjes die aan het langste eind trekken, zwemmen om de vrouwtjes heen en laten hun roep horen vanuit grote luchtzakken onder hun keel.
Als de voortplantingsdaad eenmaal gedaan is, duurt de zwangerschap ongeveer 15 maanden.
Het kalven vindt plaats tijdens de voorjaarstrek (april tot juni) van het volgende jaar en pasgeboren walruspups kunnen meteen zwemmen. Moeders voeden ze echter nog meer dan een jaar en de jonge walrussen blijven tot wel vijf jaar bij hun moeder.
Gezien de levensduur van walrussen is dat het menselijke equivalent van zelfstandig zijn op een leeftijd van ongeveer 16 tot 20 jaar. Millenials, neem hier een voorbeeld aan.
Afbeelding door Orlando Stamm
4. Zwervende albatrossen blazen van de gronden
Zwervende albatrossen worden in het wild ongeveer 50 jaar oud en zijn rond hun 11e geslachtsrijp, wat betekent dat als ze mensen waren, ze op hun 22e al naar nachtclubs zouden gaan - een conservatief getal volgens de meeste schattingen.
Minder conservatief zijn hun broedpraktijken: mannetjesalbatrossen die het hof maken tonen interesse door hun vleugels uit te slaan, met hun kop te zwaaien en met hun snavel tegen die van de vrouwtjes te tikken terwijl ze luid gebrul maken.
Probeer dat maar eens in de club en kijk hoe snel de beveiliging reageert.
Afbeelding door Jan Bryde
Natuurlijk leiden broedrituelen van zo'n zeldzame sentimentaliteit tot een levenslange band. Zwervende albatrossen paren voor het leven en doen dat om de twee jaar. Hun paarseizoen begint begin november, wanneer albatrossen nesten van modder en gras maken op de sub-Antarctische eilanden.
De vrouwtjes leggen een ei tussen half december en begin januari, waarna het broeden ongeveer 11 weken duurt. Zodra het kuiken van de zwervende albatros is geboren, wisselen de volwassen dieren af tussen jagen en op het nest blijven om voor het kuiken te zorgen.
De jagende ouder braakt maagolie uit voor het kuiken, maar uiteindelijk zullen beide ouders tegelijkertijd jagen en het kuiken steeds minder bezoeken.
Je kan deze zeevogels (en Keizerspinguïnen) zien op een van onze Antarctica reizen.
Afbeelding door Rinie van Meurs
5. Hoe Bultruggen het beest met de twee ruggen maken
Bultruggen kun je zowel op de Noordpool als op Antarctica tegenkomen, waardoor ze een passend hoogtepunt van deze lijst vormen. Zogezegd.
Vrouwtjes zien het groene licht al op vijfjarige leeftijd, maar mannelijke bultruggen zien het pas op zevenjarige leeftijd. En net als de meeste andere dieren op deze lijst verzamelen mannetjes zich in groepen om te strijden voor dominantie. Deze schuimige gevechten kunnen bestaan uit braspartijen, aanvallen en "spioneren", wat betekent dat de walvissen met hun kop boven water zweven. Bultruggen die aan paren denken kunnen ook aan lob-tailing doen, waarbij ze met hun staart op het water slaan om een luid en intimiderend geluid te maken.
Paringen vinden plaats in de tropen tijdens de wintermaanden, nadat de bultruggen zijn weggetrokken van hun zomerfoerageergebieden.
De zwangerschap duurt ongeveer 11 maanden, waarna bultrugkalveren uitkomen die ongeveer 900 kg wegen en ruwweg 3 tot 4,5 meter lang zijn.
En het is niet verrassend dat zoiets groots aankomt met een honger die nauwelijks te geloven is. Bultrugkalveren drinken elke dag 45 kg melk tot ze ongeveer zes maanden later worden gespeend, waarmee ze net iets minder eten dan de gemiddelde student die om 2 uur 's nachts de koelkast van zijn ouders leegrooft.
Maar zoals deze pooldieren je zullen vertellen, is dat allemaal onderdeel van het plezier van voortplanting.
Titelafbeelding door Sara Jenner