Naam: Ijsbeer(Ursus maritimus)
Lengte: 2-2,5 meter
Gewicht: Van 300 kg (661 lbs) voor vrouwtjes tot meer dan 700 kg (1.543 lbs) voor mannetjes
Locatie: Noordpoolgebied
Beschermingsstatus: Kwetsbaar
Voedsel: Voornamelijk zeehonden, maar ook muskusossen, rendieren, vogels en vogeleieren, walviskarkassen, walrussen, andere ijsberen en planten
Uiterlijk: Wit en geelwit met zwarte neuzen
Achtergrondinformatie over de ijsbeer
Historische Laplanders vreesden en respecteerden de ijsbeer zo erg dat ze weigerden zijn naam uit te spreken uit angst hem kwaad te maken. In plaats daarvan verwezen ze indirect naar ijsberen als de "oude mannen in de bontjas" of "de honden van God".
Andere culturen hadden verschillende namen. De Inuit noemden ze "zwervers", de Kets noemden ze "grootvaders" en de Britse marineofficier CJ Phipps gaf ze voor het eerst de wetenschappelijke bijnaam Ursus maritimus, wat "zeebeer" betekent.
Wat de naam ook was, ijsberen werden altijd met respect behandeld.
Wat eten ijsberen?
De pijlers van het dieet van ijsberen zijn baardrobben en Ringelrobben. Deze beren zijn niet bijzonder snel te voet en vertrouwen meestal op hun heimelijkheid om hun prooi te besluipen.
Ze zwemmen vaak enorme afstanden, waarbij ze hun krachtige reukzin volgen naar openingen in het ijs (de zogenaamde "leads") waar zwemmende zeehonden naar boven komen om lucht te happen. Ijsbeeren zijn niet snel genoeg om zeehonden in het water bij te houden, dus hurken ze bij deze openingen en wachten tot een zeehond zijn kop tevoorschijn haalt.
Je kunt wel raden wat er gebeurt als dat gebeurt.
Als een ijsbeer zeehonden ziet die al op het ijs liggen, zal hij op ongeveer 90 meter afstand gaan liggen. En als de groep zeehonden rustig blijft, zal de beer langzaam voor zijn doelwit gaan liggen tot hij dicht genoeg bij is om aan te vallen.
Het dieet van een volwassen ijsbeer bestaat voornamelijk uit zeehondenblubber en -huid, die boordevol calorieën zitten. Het eiwitrijke vlees laat hij meestal achter voor zijn welpen.
Als het ijs in de zomer gesmolten is en zeehonden geen lucht meer nodig hebben, leven ijsberen soms maandenlang van het vet dat in hun lichaam is opgeslagen. Tijdens deze maanden kunnen ijsberen alles eten - rubber, piepschuim, zelfs giftige vloeistoffen. Ze kunnen ook jagen op meer geduchte prooien zoals muskusossen.
Gaan ijsberen met elkaar om?
Ijsberen zijn over het algemeen eenlingen, die in hun eentje over de enorme afstanden van het Noordpoolgebied zwerven. Als ze andere beren tegenkomen, hangt de interactie grotendeels af van de situatie:
- Als er voedsel beschikbaar is, zal de onderdanige beer benedenwinds rond de dominante beer cirkelen en voorzichtig neuzen aanraken, om toestemming te vragen om te delen in de buit. Meestal wordt die toestemming gegeven.
- Als het geen paarseizoen is, zullen twee ijsberen die elkaar ontmoeten over het algemeen heel vriendelijk tegen elkaar zijn, met elkaar spelen en zelfs 's nachts tegen elkaar aan kruipen.
- Als een volwassen mannetje in de buurt komt van een moeder die haar jongen beschermt, zal de moeder haar kop laten zakken en korte charges maken om het mannetje te waarschuwen.
Hoe snel kunnen ijsberen bewegen?
Een ijsbeer loopt ongeveer 5 km per uur. Die snelheid wordt gehalveerd als het een moederbeer is die haar jongen leidt. Een ijsbeer kan tot ongeveer 40 km/u rennen, wat de laagste snelheid is die paarden in galop halen.
Omdat ijsberen zo log zijn, verbruiken ze veel calorieën tijdens het sprinten. Er wordt zelfs geschat dat een ijsbeer waarschijnlijk niet meer dan ongeveer 10 seconden kan sprinten om de calorieën van een gedode prooi terug te winnen.
Ijsberen kunnen ongeveer 10 km/u zwemmen en met hun drijvende lichaam kunnen ze verbazingwekkende afstanden afleggen. Het huidige record voor een ijsbeer is 686 km non-stop zwemmen.
Hoe ziet het paringsritueel van ijsberen eruit?
De paring vindt meestal plaats in het late voorjaar, in april of mei. Een mannelijke ijsbeer (vanaf ongeveer zes jaar oud) volgt de geursporen van een vruchtbaar vrouwtje (ongeveer vier of vijf jaar oud) en gaat vaak de strijd aan met andere mannetjes in gemene gevechten die beide vechters kunnen achterlaten met littekens en gebroken tanden.
Het zegevierende mannetje paart dan een week met het vrouwtje, waarna het bevruchte vrouwtje zich volpropt met voedsel en zoveel mogelijk vet opslaat, waardoor haar gewicht verdubbelt. Rond augustus of september graaft de ijsbeervrouwtje een hol op het land (nooit op de ijsschotsen). Dan hopt ze zich in een staat die veel lijkt op een winterslaap. Ze slaapt niet en haar temperatuur daalt niet zoals in een echte winterslaap, maar haar hartslag vertraagt van gemiddeld 45 slagen per minuut naar 25 slagen.
De ijsbeerwelpjes (gemiddeld twee) worden geboren tussen november en februari. Ijsbeerwelpen wegen bij de geboorte ongeveer 450-700 g (1,0 tot 1,5 lbs). De familie blijft dan verscholen in hun hol terwijl de baby's zich voeden met melk tot half februari tot half april. Ijsbeerwelpen brengen nog 10 tot 15 dagen door in de buurt van hun hol tot ze meer ervaring hebben met de buitenwereld, dan vertrekken ze met hun moeder op de langzame mars terug naar de zeehondenjachtgebieden.
Hoe lang leven ijsberen?
Ijsberen leven ongeveer 25 jaar in het wild. Op oudere leeftijd worden ze te zwak om goed te kunnen jagen en sterven ze van de honger.
Hoeveel ijsberen zijn er vandaag de dag?
Er leven naar schatting 25.000 ijsberen in het wild.
Hebben ijsberen roofdieren?
Als jongen kunnen ijsberen ten prooi vallen aan wolven en volwassen mannetjesberen. Als volwassen dieren kunnen ijsberen gewond raken door andere ijsberen (mannetjes die vechten om hun paringsrechten) en door grotere dieren waarop ze zonder succes proberen te jagen, zoals muskusossen. Zoals bij de meeste Arctische diersoorten, is de grootste bedreiging voor ijsberen afkomstig van de mens. Klimaatveranderingen hebben ook het pakijs verminderd, wat betekent dat ijsberen veel verder moeten zwemmen om zichzelf uit het water te halen, waardoor het verdrinkingsgevaar toeneemt.
Vallen ijsberen mensen aan?
Ijsberen vermijden over het algemeen mensen. Maar naarmate het ijs dunner wordt, komen ze dichter bij menselijke leefgebieden. De beren die regelmatig in contact komen met menselijke nederzettingen zullen vuilnisbelten onderzoeken op zoek naar gemakkelijk voedsel. Zeehonden zijn een veel gemakkelijkere prooi, met een veel grotere beloning voor de inspanning. Gevaarlijke ontmoetingen met mensen zijn zeldzaam, maar als ze hongerig genoeg zijn, zullen ijsberen inderdaad mensen aanvallen en opeten. Naarmate meer poolijs permanent smelt, zal het aantal van deze ontmoetingen naar verwachting toenemen.
Waar kun je ijsberen in het wild zien?
Ijsbeeren kunnen alleen in het wild gezien worden in hun Arctische leefomgeving. En hoewel niemand kan garanderen dat je een ijsbeer zult zien tijdens je Arctische cruise, zijn er een paar locaties die we bezoeken die de meeste kans bieden.
De eilanden van Spitsbergen behoren bijvoorbeeld tot de beste gebieden ter wereld om ijsberen te zien. Onze ijsbeer reizen rond het hoofdeiland Spitsbergen zijn speciaal ontworpen om je kansen op het zien van deze prachtige dieren te maximaliseren.
