PLA07-23, reisverslag, Rond Spitsbergen - op het gebied van ijsberen en ijs

In de namiddag begonnen we aan te komen in Longyearbyen, nadat we van over de hele wereld waren gereisd om de spectaculaire archipel van Spitsbergen te bereiken. Zodra iedereen aan boord was, namen we deel aan alle noodzakelijke veiligheidsbriefings. Derde officier Martin liet ons zien waar de belangrijke veiligheidsvoorzieningen van het schip zich bevonden. Daarna brachten we wat tijd door om ons vertrouwd te maken met de indeling van de Plancius en genoten we van het uitzicht buiten terwijl we vertrokken.

Voor het diner wenste kapitein Remmert ons succes op onze reis met een toast in de lounge. Expeditieleider Philipp stelde zichzelf en de expeditiegidsen voor en vertelde ons over zijn plannen voor de reis. Daarna begaven we ons naar het restaurant voor een heerlijk eerste dinerbuffet. Net toen iedereen klaar was met eten en zich klaarmaakte om te ontspannen voor de avond, dook er een enorme vinvis (het op één na grootste dier ter wereld) vlak bij het schip op. Sommige mensen zagen hem zelfs vanuit het raam van de eetzaal.

Een paar uur later hadden we een bijzondere ontmoeting met twee soorten walvissen: een bultrug en een blauwe vinvis! De blauwe vinvis was enorm en kwam vlak bij de boeg boven water, zodat we zijn geblaas duidelijk konden horen. Wat een ongelooflijk bijzonder begin van de reis.

Zomers warm weer, complete rust en geen wolkje aan de lucht kenmerkten de ochtend van onze eerste echte expeditiedag. We werden wakker en liepen rustig naar het restaurant, waar het ontbijt op ons wachtte. Ondertussen voer de Plancius langzaam door het glasachtige water van de Kongsfjorden. Sommigen van ons, gedreven door nieuwsgierigheid, verzamelden zich bij de boeg om de omliggende landschappen te observeren en foto's te nemen. De groep ornithologen was al aan het speuren naar lokale vogelsoorten.

Tegenover Ny-Ålesund, de meest noordelijke bewoonde nederzetting ter wereld, ligt het grote eiland Blomstrandhalvøya. Op dit eiland staat Ny-London, een piepklein stukje land dat nooit bewoond is geweest. Tot op de dag van vandaag kun je er twee hutten, overblijfselen van een stoommachine en een oude roestige kraan zien. Dit alles is niets anders dan een monument voor een ambitieus maar mislukt marmerwinningsproject. Het is precies daar dat we onze landing gepland hadden.

Voordat we aan onze eerste expeditie aan land begonnen, moesten we luisteren naar een veiligheidsbriefing en de gedragsregels in de constante aanwezigheid van ijsberen. Philipp, onze expeditieleider, verzamelde iedereen in de observatielounge en gaf een gedetailleerde uitleg over hoe we ons aan land moesten gedragen en hoe we op de juiste manier uit de Zodiacs moesten stappen.

Voor we het wisten, stonden we aan land. De Zodiacs pendelden heen en weer om passagiers te vervoeren terwijl de gidsen hun geweren laadden. Ondertussen vouwden we onze zwemvesten in een grote oranje tas en keken we geïnteresseerd rond. De gidsen verdeelden ons in drie groepen: lange wandelaars, middellange wandelaars en ontspannen wandelaars. We gingen elk onze eigen weg. We hadden ongeveer anderhalf uur de tijd, dus we moesten opschieten.

De schoonheid was overal om ons heen! Het Arctische landschap was zo prachtig en divers. De fjord werd omringd door bergen waarvan de hellingen hier en daar nog bedekt waren met losse zomersneeuw. Enorme gletsjers stroomden majestueus de zee in en vervolgden hun reis als ijsbergen in de verte. Het hele oppervlak van de fjord was bezaaid met deze ijzige blokken.

Op een bepaalde manier is het triest omdat het hun laatste reis is. Aan de andere kant kun je je alleen maar verheugen over de waterdruppels die ooit van het oceaanoppervlak verdampten, als sneeuw op de gletsjertop vielen en zich na duizenden jaren in koude gevangenschap te hebben doorgebracht, voorbereiden om weer deel van de oceaan te worden. Voor hen is het een thuiskomst. Voor ons is het een kans om onze ogen te laten genieten van de ruwe schoonheid van het noordpoolgebied.

Het terrein was rotsachtig, maar zelfs in zulke onherbergzame omstandigheden heeft de laaggroeiende noordelijke vegetatie het recht om te leven. Bergaster stond in bloei op de groene tapijten van polytrichum mos, met zijn witte bloemen die fel afstaken tegen de donkergroene bladeren. Moscampion bloeide en verfde de eens zo groene moskussens in paarse tinten. Bloemen van alpine bistort strekten zich omhoog met hun felgele kopjes. In sommige smalle spleten tussen rotsblokken bloeide nog steeds de paarse saxifrage. Deze plant bloeit als eerste zodra de grond bevrijd is van zijn besneeuwde deken. In juli gaat de tijd van de paarse saxifrage voorbij, maar hij weigert zich erbij neer te leggen en blijft hardnekkig bloeien op schaduwrijke plekken.

Op de heuvel zat een paartje roofmeeuwen. We kwamen niet te dichtbij en observeerden ze van een afstandje, omdat we de jonge ouders niet wilden storen. Overal hoorden we het getjilp van Sneeuwgorzen, de enige zangvogels in deze streken. Het kleine vogeltje, dat op een mus lijkt, fladderde heen en weer, pikkend naar alles wat het kon vinden.

De roodkeelduiker daarentegen is bijna bewegingsloos. Hij glijdt sierlijk over het oppervlak van de vijver, met zijn spitse snavel en waardige aanwezigheid. Het is een zeldzame vogel, dus hebben we hem van een afstand gefotografeerd. Hij werd vergezeld door IJseenden. Ze nestelen allemaal op kleine eilandjes in het midden van de vijver waar Poolvossen niet bij kunnen.

Toen was onze tijd om. We keerden terug naar de landingsplaats, trokken onze reddingsvesten aan en gingen terug naar het schip. De tafels waren al gedekt en het buffet was overvol met eten. Na de lunch meerden we aan in Ny-Ålesund. Ooit een beruchte Noorse mijnwerkersnederzetting, is het nu een van de toonaangevende onderzoekscentra voor het bestuderen van de Arctische natuur. De loopplank werd neergelaten en we gingen van boord bij de pier.

De nederzetting is ongelooflijk klein. Het duurt maar tien minuten om van de ene kant naar de andere te komen. Toch heeft het zijn eigen museum, winkel en 's werelds meest noordelijke postkantoor. In het midden van het dorp staat een buste van Roald Amundsen. Van hieruit begon deze legendarische Noorse poolreiziger aan zijn trans-Arctische vlucht naar Alaska via de Noordpool, waarmee hij zijn naam voor altijd in de annalen van de wereldgeschiedenis heeft geschreven. En op slechts een paar honderd meter van de westelijke grens van de nederzetting staat nog steeds dezelfde ijzeren mast waaraan Amundsen en de andere leden van zijn bemanning aan boord gingen van hun luchtschip, de "Norge".

Brandgansen zwierven over de toendra en vreesden niemand. Maar de Noordse Sternen doken op onze hoofden, gretig om naar ons te pikken. Sommigen slaagden daarin. De enige uitweg was om onze handen op te steken, of nog beter, een stok.

Maar toen zagen we niet alleen een wervelwind, maar een hele tornado van Noordse Sternen! Ze krijsten, flapperden met hun vleugels en vielen om beurten een onfortuinlijke vos aan. Met zijn staart tussen zijn poten en platgedrukte oren rende hij voor zijn leven naar de dichtstbijzijnde schuilplaats. Hij vond een schuilplaats onder een oude smalspoor stoomtrein die nog steeds bij de pier staat als monument voor het kolenmijnverleden van Ny-Ålesund. We keerden terug naar het schip en al snel gooide de Plancius zijn trossen los en zette koers naar het noorden.

S Ochtends kwamen we aan bij Liefdefjorden. Het was een prachtige dag. De zon scheen en het zicht was geweldig. De wind was merkbaar sterker dan de dagen ervoor, maar dat gaf ons geen rust. We gingen op weg naar het einde van de fjord, naar de Monacobreen, een hoogtepunt voor veel bezoekers die naar Spitsbergen komen vanwege het prachtige uitzicht en de grootte. We hadden een Zodiac cruise gepland die ons dichter bij de gletsjerwanden zou brengen en ons de vrijheid zou geven om de kustlijnen van de fjorden te verkennen.

We begonnen onze activiteiten om 09:15 uur. Iedereen stond te popelen bij de loopplank om in een Zodiac te stappen. We kregen onze eerste Zodiac cruise-instructies van onze chauffeurs die ons leerden wat we wel en niet moesten doen. Toen alle Zodiacs klaar waren, gingen we op weg naar de oostkant van de gletsjerwand. Hier waren velen verbaasd over de enorme omvang van de Monaco-gletsjer en zijn zware gletsjerspleten.

We gingen verder naar het westen van de gletsjer, waar we veel drieteenmeeuwen zagen vliegen voor de gletsjerwand, samen met Noordse Sternen die op kleine ijsblokken zaten die "growlers" werden genoemd.

Er werden enkele kleine inkervingen gezien, maar nog niets groots. Toen we dichter bij de gletsjer Ida kwamen, in de kleine inham/fjord direct naast Monaco Breen, keken we tegen een 70 meter hoge muur van ijs aan met honderden vogels die ervoor vlogen. Dit was een teken dat dit deel van de gletsjer actief was en dat er regelmatig stukken ijs afvielen. Toen we even in het gebied wachtten, zagen we een groot stuk eraf vallen. Hierdoor gingen alle vogels op zoek naar voedsel op de plek waar het afkalven plaatsvond. Kort daarna gingen we terug naar het schip om de ochtendactiviteit af te ronden en te lunchen.

In de middag passeerden we Woodfjorden weer en voeren we Bockfjord binnen, waar we een landing hadden gepland. We hadden te maken met veel wind, wat de Zodiac-operaties uitdagend maakte - maar niets waarmee ons expeditieteam niet uit de voeten kon.

Bij de kustlijn verdeelden we ons weer in drie wandelgroepen. Er waren veel rotsblokken, wat het wandelen behoorlijk moeilijk maakte. Iedereen vond zijn eigen groep en ging op weg naar de eerste bezienswaardigheid, een dode Poolvos die verderop op de heuvel lag. Hij had zijn wintervacht nog aan, maar was waarschijnlijk tijdens de afgelopen winter gestorven. Zijn vacht was in uitstekende staat en was een uitstekend voorbeeld van hoe vossen er in de winter uitzien.

Verderop de heuvel vonden we veel bloemen: Arctic bell heather, mountain avens, fringed sandwort, moss campion, en hairy lousewort. Een paradijs voor botanici en natuurliefhebbers in het algemeen. De middellange en lange wandelgroepen baanden zich een weg naar de belangrijkste attracties, namelijk de natuurlijke warmwaterbronnen. Deze lag op de heuvel en werd omringd door een licht zand, sinterterrassen die zijn afgezet door het mineraalrijke water. Deze terrassen zijn kwetsbaar, dus we werden verzocht er niet op te gaan staan. De gaten waren klein en kleurrijk en zorgden voor prachtige foto's, samen met de heuvels van Rode Devoon zandsteen die aan de andere kant van de fjord lagen.

Iets verder van de bronnen zag de middelgrote groep een paar Alpensneeuwhoenen rondlopen in het veld met rotsblokken. Ze waren een beetje schuw, maar we konden ze van een afstandje goed bekijken. De weg naar beneden was net zo uitdagend als de weg naar boven, met veel grote rotsblokken en beekjes om over te steken. Gelukkig kwam iedereen veilig beneden en waren we blij met alle verbazingwekkende dingen die we hadden gezien. De terugweg naar het schip was deze keer iets gemakkelijker, hoewel niemand helemaal droog terugkwam.

Tijdens de recap werd uitgelegd dat we de volgende dag naar het pakijs zouden gaan. Eduardo legde ons uit waarom ijs blauw is en demonstreerde hoe blauwe en rode fotonen werken. Hij speelde ook een ontroerend stuk klassieke muziek voor ons van Ludovico Einaudi genaamd "Elegy for the Arctic" voor een gletsjer.

Na het diner werden we verwend met een blauwe vinvis die zich bij de ingang van de fjord liet zien. Hij maakte meerdere fluctuaties en dook diep onder water op zoek naar krill en andere schaaldieren. Rond 23:00 uur passeerden we het eiland Moffen, wat betekende dat we de 80e breedtegraad waren gepasseerd, slechts 600 zeemijlen verwijderd van de Noordpool. Wat een manier om te eindigen en een perfecte dag!

Na onze wake-up call zagen we buiten een prachtige zon schijnen. De mist rond het schip maakte het nog mysterieuzer en magischer. In de loop van de ochtend zagen we steeds meer ijs rond het schip. Het bleef maar groeien tot we niets meer dan zee-ijs en mist zagen.

Terwijl onze angst om niets anders dan Arctische mist te zien toenam, moeten de weergoden ons gehoord hebben: de vreselijke maar mystieke samenklontering van laaghangende waterdeeltjes spreidde zich uit en we konden het pakijs in al zijn glorie zien. IJsvelden strekten zich uit tot aan de horizon in verschillende vormen en maten.

Een van onze gidsen, Elizabeth, hield haar verrekijker omhoog en zag vrijwel meteen een ijsbeer op een stuk ijs. Sommigen zeggen dat Minnesotans bekend staan om hun uitzonderlijke gezichtsvermogen. Wij weten alleen dat ze deze ochtend spectaculair heeft gemaakt.

Plancius richtte haar boog op het angstaanjagende dier. De dikke krijger was belegd met het verslinden van de resten van een walrus. Een prachtig gezicht om twee Arctische topdieren op één klein stuk ijs te zien. Niet lang daarna werd een tweede beer gezien die op weg was naar het festijn. Tot onze verbazing vochten de dieren niet met elkaar, maar gaven ze elkaar de beurt om van het inmiddels bebloede karkas te eten.

Deze methode om elkaar te tolereren geeft de dieren minder kans om gewond te raken en verbetert de overlevingskans in de zomer. Soortgelijk gedrag kan worden waargenomen bij het buffet van ons scheepsrestaurant. De overlevingskans aan boord wordt zo aanzienlijk vergroot onder de hongerige passagiers.

Naast een paar grommen naar elkaar, bemoeiden de twee beren zich met hun eigen zaken. Op een gegeven moment waren we getuige van de nadering van een ander mooi exemplaar. Een slank en smetteloos wit vrouwtje maakte haar opwachting. De entree werd niet alleen opgemerkt door de verbijsterde passagiers. Ook de twee mannetjesberen leken verbijsterd en snuffelden en puften naar het verleidelijke vrouwtje.

Het vrouwtje leek erg geïnteresseerd in Plancius. Na wat broodnodige rolletjes in de sneeuw baande ze zich een weg naar het achterschip, op zo'n afstand dat we haar oog in oog konden zien. Wat een gezicht om deze normaal gesproken solitaire dieren met elkaar te zien omgaan op dat kleine stukje ijs! Zelfs vogelliefhebbers konden zich verheugen, want het tafereel was gevuld met ivoormeeuwen, aaseters gekleed in het zuiverste wit.

Na een paar uur op het dek zouden we bevroren zijn, ware het niet dat Andy en vrienden voor warme chocolademelk (met een beetje extra) zorgden. Warm en voldaan zeilden we verder het pakijs op.

S Avonds werden we getrakteerd op een informatieve minicollege van Chris over de verschillende soorten ijs in de poolgebieden. Philipp legde het plan voor de volgende dag uit, dat er veelbelovend uitzag, en Elizabeth liet ons wat van haar mooie foto- en videobeelden van eerder die dag zien. Al met al een ongelooflijk spannende dag.

De sombere en koude ochtend begroette ons met een wind die graag onder onze kragen wilde kruipen en die elk verlangen om buiten in de frisse lucht te zijn de kop indrukte. Maar we gaven niet zo gemakkelijk op. Na een hele dag op een schip tussen het ijs van de Noordelijke IJszee hadden we twee landingen gepland. Dus we werden wakker, ontbeten en daar gingen we!

Plancius voer langzaam langs de Vahlenbergfjorden tot het schiereiland Oxfordhalvøya. Het anker werd uitgegooid en de Zodiacs werden in het water gelaten. In groepen van tien daalden we af in de Zodiacs, zetten ons op de pontons en grepen ons vast aan de veiligheidslijnen. De motoren ronken, de wind woelde door onze haren en de zoute zeenevel vloog alle kanten op. We voeren vooruit, dwars door de golven.

We stapten aan wal, keken om ons heen en konden onze ogen niet geloven. Is dit Spitsbergen? In plaats van bergen met scherpe pieken en met bloemen bedekte toendra's zagen we een volledig levenloze gelige grond, lage bergen met perfect vlakke toppen en uitgestrekte gletsjers die tot aan de zee reikten. Dit was Nordaustlandet, het Noordwestelijke Land, het op één na grootste eiland van de archipel en een echte Arctische woestijn.

Zand, rotsen en ijs, dat is alles waar het uit bestaat. Maar is er een geschiktere plek om de ascetische en minimalistische schoonheid van hoge breedten ten volle te waarderen? Nordaustlandet staat bekend om zijn twee ijskoepels, Vestfonna en Austfonna. De laatste is de op twee na grootste ijskoepel op onze planeet.

We verdeelden ons in groepen en gingen op weg. Stilte omringde ons, alleen gestoord door het geluid van de wind en het kraken van onze voetstappen. Onderweg kwamen we af en toe schaarse vegetatie tegen: Klaprozen uit Spitsbergen, die met hun sneeuwwitte bloemen wuiven en onder de windvlagen naar de grond buigen. De spinnenplant, die lijkt op een wezen uit een horrorfilm, joeg ons de stuipen op het lijf met zijn rode scheuten die op spinnenpoten lijken. Moscampion bleef even paars als altijd, terwijl bergaster zijn witte bloemen hier en daar uitstrekte.

Plotseling merkte iemand in onze groep een nauwelijks waarneembare bewegende stip op die over de vlakte trok. Het was een Poolvos die rondsnuffelde op zoek naar iets om van te smullen. Er cirkelde een Arctische jager boven hem, die dreigend met zijn vleugels klapperde om de vos duidelijk te maken dat hij zich uit de voeten moest maken.

Uit het niets verscheen er een paar rendieren uit Spitsbergen die naar ons toe liepen. We bevroren op onze plaats. Ze kwamen dichterbij, observeerden ons nieuwsgierig en draafden toen sierlijk weg, uit het zicht verdwijnend.

We keerden terug naar het schip, lunchten en rustten uit voor de volgende landing. De lunch van vandaag was vegetarisch, wat misschien maar beter is ook. S Avonds stond er een barbecue op het programma, dus voor nu genoten we van plantaardig voedsel.

Plancius voer verder langs de Vahlenbergfjorden naar het westen, draaide toen zuidwaarts de Palanderbukta in en liet het anker vallen tegenover de Zeipeloddenvallei. Genoeg geslapen. Het was tijd om ons aan te kleden, onze camera's te pakken en van boord te gaan!

De landschappen in Palanderbukta waren niet minder schilderachtig dan die in Oxfordhalvøya. Toen we de helling opliepen, kwamen we plotseling walvisbotten tegen: oud, verweerd, bedekt met korstmossen en poreus. Er groeide mos omheen. Het werd meteen duidelijk dat ze hier al heel lang lagen. Hoe zijn ze hier terechtgekomen? Het geheim zit hem in het feit dat de kustlijn vroeger precies hier lag.

Tijdens de laatste ijstijd boog de aardkorst onder het enorme gewicht van de gletsjer naar beneden. Toen de gletsjer zich terugtrok, begon de aardkorst, bevrijd van de last van het ijspantser, naar achteren te buigen en omhoog te komen. Als gevolg daarvan begon de kustlijn te verschuiven. En zo gebeurde het dat de walvis die duizenden jaren geleden aanspoelde, nu een paar honderd meter van de huidige kust ligt.

Wat is dat wit tussen de rotsen? We naderden en vonden het skelet van een ijsbeer. Zelfs de linker hoektand was bewaard gebleven in de bovenkaak.

De tijd kwam om terug te keren. We waren allemaal moe maar voldaan. Wat was het heerlijk om na een hele dag aan boord langs de kust te wandelen. S Avonds wachtte ons een barbecue op het achterdek. We kleedden ons warm aan, namen plaats aan de tafels en smulden van het vlees. Boven ons op het vierde dek hanteerde onze chef-kok Ivan behendig tangen en een mes om het vlees om te draaien op de kolen. Het is heet in zijn "keuken", het vlees knispert en de rook verspreidt een aangenaam aroma.

Na het maanlandschap van gisteren was het voor ons tijd om herinnerd te worden aan plaatsen waar leven in overvloed kan gedijen. Daarom zetten we koers naar Alkefjellet, een klif die uit het water steekt aan de noordoostkust van Lomfjordhalvøya. Hier nestelen duizenden Brünich's zeekoeten, die de kleine ruimtes delen die zijn overgebleven op de top van de sterk geërodeerde kliffen.

De avond ervoor maakten we ons zorgen over het weer voor de komende dagen, omdat er een warm front werd verwacht in het noordelijke deel van de archipel, dat verschillende mistbanken met zich mee zou brengen. Tot onze vreugde brak de dag echter aan met blauwe luchten en enkele wolken in de verte die hoog aan de hemel hingen. We naderden de kliffen zonder problemen en onder uitstekende weersomstandigheden.

Kort na 9:15 vertrok het konvooi van kleine boten uit Plancius, op weg naar de zuidoostelijke hoek van Lomfjordhalvøya, waar talloze watervallen afdalen naar de zee. Het tafereel was van een bijzondere schoonheid. Zwarte doldrietzuilen kwamen tevoorschijn uit het oppervlak van de oceaan. Hier en daar tussen de kolommen konden we kleine spleten zien waar water van de gletsjer erboven in watervallen stroomt.

Toen we van het zuidoosten naar het noordoosten trokken, werden de kliffen hoger en veranderde hun kleur. Van zwarte doloriet werden de kliffen witgeel met enkele groene plekken waar gras groeit en enkele plekken waar de sneeuw nog niet gesmolten is. De eerste kleur komt door de guano van de duizenden vogels die hier nestelen. Elke zomer krijgen deze kliffen een dikke laag guano, en in de loop van honderden jaren veranderen deze kliffen uiteindelijk van kleur.

Alsof het landschap zelf al niet adembenemend en onvergetelijk is, is het lawaai van de plek echt magisch. Het gebied ontvangt de bezoeker met een luide kakofonie van vogelgetjilp dat simpelweg alle andere geluiden om ons heen overweldigt. Duizenden zeekoeten die eenstemmig piepen en krijsen kunnen een onuitwisbare indruk achterlaten.

Naarmate we verder reden, werden de geluiden luider en ook het aantal vogels dat boven ons vloog. We bereikten het noordelijkste puntje van de klif en daar verscheen een eenzame Poolvos met een prooi op zijn bek. Het dier had de zomercamouflage nog niet volledig aangenomen en zijn staart liet zijn bewegingen tegen de achtergrond zien. Deze vos klom hoog tot aan de voet van de kliffen en verdween in de richting van zijn hol.

De grote finale van deze indrukwekkende Zodiac cruise was een kijkje aan de voorkant van de Odinbreen gletsjer, een kleine gletsjer die op deze locatie in de oceaan afdaalt. Het zwart-wit van de zuilen werd al snel vervangen door de eindeloze opeenvolging van blauw, groen en wit van het ijs.

Op deze plek waar ijs en oceaan elkaar ontmoeten, gebeurt er iets heel kleurrijks en interessants: de troebele rivieren onder de gletsjer die sedimenten meevoeren, ontmoeten het blauwe water van de Hinlopen Strait, wat een prachtig kleurcontrast oplevert. De hele ochtend lieten we diepe en blijvende indrukken achter van deze majestueuze plek. Kort voor de middag keerden de laatste passagiers terug naar Plancius, klaar om te genieten van een goede maaltijd uit ons restaurant.

Terwijl we van boord gingen van de laatste Zodiac boot, begon een dikke laag mist alles om ons heen te omsluiten, elk herkenningspunt zichtbaar vanaf het schip bedekkend. Toen we verder zuidwaarts de Hinlopen Straat in voeren, realiseerden we ons dat deze mistbank groter en dikker was dan verwacht. Daarom besloten we de landing die we voor de middag hadden gepland af te breken. In plaats daarvan besloten we verder naar het zuiden te varen, op zoek naar een plek die vrij was van mist.

We zeilden naar een open baai in het zuidwestelijke deel van Nordauslandet met de naam Viberbukta. Onder de mist voelen we ons machteloos omdat geen van onze mogelijke activiteiten kan plaatsvinden. Toch is mist een uitstekend excuus om een lezing te geven. Koen sprak aan het begin van de middag over de geschiedenis van Spitsbergen en gaf een prachtige lezing over het heden en verleden van deze prachtige archipel.

Rond 16:00 trok de mist op en konden we weer land zien. We besloten om onze Zodiacs te water te laten en zoals gepland een landing bij Viberbukta te proberen. In eerste instantie lanceerden we twee Zodiacs om de plek te verkennen. Omdat het grootste deel van de baai van Viberbukta niet in kaart is gebracht, duurde de pendeldienst van Plancius naar de kust langer dan normaal. Toen we dicht bij de kust kwamen, begonnen we te scouten naar ijsberen en al snel. We realiseerden ons dat er een mysterieuze vorm was achter een duin voor onze geplande landingsplaats. Toen we dichterbij kwamen, hief deze mysterieuze vorm zijn kop op een manier die maar één dier doet: een ijsbeer. In plaats daarvan besloten we de gasten mee te nemen op een Zodiac cruise om de ijsbeer te zien.

We naderden de kust van Viberbukta en hadden het geluk om twee beren te zien achter de duinen van dit poolwoestijnlandschap. We brachten een uur door met genieten van het uitzicht op deze verre beren voordat we terugkeerden naar het schip.

Toen we Viberbukta verlieten, begonnen we richting Bråsvelbreen te varen, een 45 km lange en 20 km brede gletsjer in het zuidelijke deel van de regio Austfonna in Nordauslandet. Bråsvelbreen betekent "de budden deining gletsjer" in het Noors vanwege de vele en spectaculaire watervallen. Deze watervallen maken deel uit van een drainagesysteem om ijs uit centrale delen van de ijskap naar de kust te transporteren. De watervallen laten water vallen vanaf een hoogte van ongeveer 25-30 meter boven de ijsrotsen.

Dit deel van onze doortocht was bijzonder mooi wat betreft het ijzige landschap, de ijsbergen die in het water dreven en het licht dat we rondom hadden was heel bijzonder. Dit was een van de meest spectaculaire avonden aan boord sinds het begin van onze reis.

De dag werd afgesloten met een buitengewoon schouwspel. Kort voor middernacht, toen het grootste deel van het schip al lag te slapen, kwam er een aankondiging op het PA-systeem: er was een ijsbeer gesignaleerd op een van de drijvende ijsbergen rond het schip. Er brak een pandemonium uit en de meeste gasten kwamen uit bed om getuige te zijn van nog een ijsbeer. We dachten dat dit een gezond mannetje was dat een siësta hield na het eten van een dode zeehond. Deze aanblik markeerde het einde van weer een zeer intense dag in onze arctische expeditie rond Spitsbergen.

Na het ontbijt hoorden we al snel van Phillip dat onze plannen waren gewijzigd vanwege de mist buiten. Aangezien er niet eens een kustlijn te zien was, was dit een waarschijnlijke uitkomst. We kregen te horen dat het schip door de zeestraat naar het westen zou blijven varen om te zien of de mist op een gegeven moment zou optrekken. Het duurde niet langer dan een uur en de mist trok op, wat ons herinnerde aan het prachtige landschap waar we omheen voeren.

De plannen waren om te landen bij Kapp Lee. Hier kregen we de kans om walrussen te zien liggen op een van hun bekende verzamelplaatsen. Omdat we een beetje vertraging hadden, werden de plannen zo gemaakt dat het schip in twee groepen werd gesplitst, die elk ongeveer een uur de kans kregen om de walrussen te zien.

Het uitje begon kort na de aankondiging, toen ons expeditieteam klaarstond om de eerste groep op het strand te ontvangen. Het was een gemakkelijke landing op een zandstrand op slechts 300 meter afstand van de groep walrussen die verderop lag. Nadat iedereen was gearriveerd en we onze instructies hadden gekregen, begonnen we langs het strand in de richting van de dieren te lopen. Deze groep bestond uitsluitend uit mannelijke walrussen, omdat ze normaal gesproken alleen in groepen van hetzelfde geslacht rondtrekken.

Om de walrussen niet het water in te jagen, liepen we heel rustig naderbij en maakten we langzaam een lange rij van iedereen die naar de walrussen keek. Toen we zagen dat de groep het niet erg vond dat wij er waren, werden we door Phillip geleid om een paar meter dichterbij te komen. Dit gebeurde een paar keer totdat we nog maar zo'n 60 meter van ze vandaan waren.

Een paar van hen gingen het water in en een paar kwamen weer tevoorschijn. Hun aanwezigheid maakte zeker een grote indruk op ons en vooral op onze neuzen. Walrussen staan erom bekend dat ze een sterke geur achterlaten nadat ze enkele tientallen kilo's mosselen en andere schelpdieren hebben gegeten. Na enige tijd met deze enorme wezens te hebben doorgebracht, trokken we ons terug naar onze Zodiac landingsplaats om terug te keren naar het schip.

De tweede groep begon op dat moment ook te arriveren en verzamelde zich rond Phillip voor dezelfde instructies. Toen we de Walrussen naderden, konden we zien en voelen dat ze al erg ontspannen waren met onze aanwezigheid, dus we gingen vrij snel naar de 60m-lijn. Terwijl we foto's namen van de harem en de zwemmende walrussen, kregen we opwindend nieuws: er kwam een groep beluga's onze kant op in de baai. Phillip liet snel aan de brug weten dat hij de mensen op het schip moest adviseren om met verrekijkers en telescopen in de baai te kijken. Vanaf het strand konden we de beluga's goed zien en de grootte van de groep inschatten.

De groep bestond uit ongeveer 6 tot 8 individuen met kalveren aan hun zijde die nog steeds meer grijs van kleur waren in plaats van de witte kleur van de volwassenen. Een waarneming die niet veel mensen te zien krijgen, wetende dat er maar ongeveer 500 individuen rond Spitsbergen leven. Na deze geweldige ervaring ging ook de tweede groep terug naar de Zodiacs om naar het schip te gaan voor onze welverdiende lunch.

Onze middagactiviteiten waren nog een beetje onzeker, omdat er nog wat mist aan de kust hing. Maar dit werd gelukkig goedgemaakt, want de mist was geen probleem bij onze volgende landingsplaats. De volgende plek die we bezochten heette Russebukta. Een prachtige baai in een relatief vlak gebied omringd door veel groene mossen, bloemen, zwarte basaltrotsen en veel wilde dieren. Een paradijs dat we mochten verkennen. De landing was een beetje lastig, met een paar grote treden naar het eerste plateau, maar vanaf daar was het vooral sponsachtig groen mos waar je heel comfortabel op kon lopen.

De lange wandelaar kon de andere groepen voorblijven en beleefde een prachtige ontmoeting met Poolvossen. Twee vossen hadden een kleine ruzie en gingen fysiek met elkaar om. Er graasden ook een paar Spitsbergen Rendieren met grote geweien in de grote open velden. Uiteindelijk bereikten we een hoog uitkijkpunt waar we een meer vol ganzen zagen. Er werden voornamelijk Kleine Rietgansen gezien, maar er waren ook een paar Brandgansen. Er leken zelfs twee volledig witte Brandganzen te zijn, wat een zeldzaam gezicht is.

De deelnemers van de middelste groep gingen direct door naar het meertje dat iets boven het startpunt lag. Hier werden meerdere vogels gespot zoals de Brandgans, Noordse Stern, Grauwe Franjepoot en de IJseend. De wandeling ging verder over de bemoste toendra, waar bloemen zoals katoengras en hangende saxifrage een prachtige kleur gaven aan de groene velden. Op het hoogste punt werden dezelfde twee rendieren met het grote gewei gespot en het verre meer vulde zich met Kleine Rietgans.

Wandelen in de langzamere groep betekent nooit dat je minder ziet, en dat was deze keer zeker niet het geval. Toen we een andere route namen verder naar het oosten, zagen we soortgelijke vogels en bloemen, samen met een verbazingwekkende ontdekking: het skelet van een volgroeide ijsbeer. De botten lagen een beetje verspreid over het gebied, maar er werden er veel gevonden en geobserveerd. De schedel en onderkaakbotten waren bijna volledig intact, wat een geweldig inzicht gaf in de gigantische tanden die de beer gebruikt om op zijn prooi te jagen.

Vanochtend werden we om 7.15 uur wakker door Philips vriendelijke weksignaal om te ontdekken dat het buiten erg winderig was. We voeren verder Hornsund Fjord in terwijl we genoten van een ontspannen ontbijt, maar de windrichting voor onze ochtendlanding was niet werkbaar. Terwijl we verder de fjord in voeren, gingen we aan land bij Treskelen Threshold.

De Zodiacs zetten ons af op een interessant strand van stenen en Siberisch drijfhout. We splitsten ons op in onze groepen en gingen op verkenning uit. Naar het noorden en zuiden toe waren er fascinerende rotsformaties van marmer, zandsteen, conglomeraatsteen, en ook een paar gekke rode lagen die allemaal door elkaar heen lagen. Vanaf de rotslagen aan de oever klommen we omhoog naar de bergachtige stapels morene-keien waar we een paar kleine meertjes en moerasgebieden vonden.

Uiteindelijk leidde onze verkenningstocht ons terug naar het stenige strand en naar een Zodiac waar we werden teruggebracht naar ons goede schip Plancius voor een heerlijke lunch.

Na de lunch voeren we over de Hornbreen gletsjer voordat we voor anker gingen bij Burgerbukta West fjord. Hier lieten we de Zodiacs zakken en voeren we in een vlagerige wind naar de Paieribreen gletsjer in de verte. Toen we de fjord binnenvoeren, nam de wind af en torende de bergen aan elke kant boven ons uit. Hoog aan de zijkanten hingen gletsjers met tuimelende watervallen die tevoorschijn kwamen uit bronnen in de rotswand ver onder hun ijzige bron.

We kwamen aan bij de voorste uitsnijding van de hoofdgletsjer en zagen een stevige muur van 25 meter blauw ijs, gebarsten en gekreukt door de druk van miljoenen jaren gletsjerbeweging. We waren getuige van twee kleine uitsnijdingen gedurende onze tijd daar, en we hadden veel plezier met het rijden door het ruwe ijs van de vorige uitsnijdingen. Als we de motor uitzetten en rustig gaan zitten, kunnen we het duidelijke knappende geluid horen dat de ingesloten luchtbellen maken als ze uit hun ijzige gevangenis van vele jaren ontsnappen.

Kort voor 18.00 uur reden we op volle snelheid terug naar het schip over de glasheldere, kalme oceaan. Enkele papegaaiduikers cirkelden over de Zodiacs. Vermoeide maar gelukkige gasten klommen terug de loopplank op. Bij de recapitulatie leerden we over de beweging van Spitsbergen in de afgelopen 500 miljoen jaar met Koen, en Chris vertelde ons verhalen over het verkennen van spleten.

Vanochtend werden we wakker met winderige omstandigheden die het onmogelijk maakten om onze oorspronkelijke landingsplannen bij Ingeborgfjellet uit te voeren, dus in plaats daarvan gingen we op zoek naar beschutting in Recherchebreen.

Helaas zorgde een technisch probleem met onze Zodiac kraan ervoor dat we ook daar niet konden landen, dus in ware expeditie stijl vertrokken we naar onze volgende geplande landing in de namiddag. Ondertussen gaf het expeditieteam enkele korte lezingen in de lounge over zeehonden, ijsbergen en ruimte-experimenten in Spitsbergen. Sasha liet ons daarna een charmante korte documentaire zien over zijn tijd in Pyramiden.

In de namiddag konden we landen op een prachtige plek genaamd Alkhornet, waar een spectaculaire bergwand meer dan 600 m boven de zee uittorent. Er nestelen honderden zeevogels op de klifrand, vooral drieteenmeeuwen en Brunnich's zeekoeten. We splitsten ons voor de laatste keer op in onze gebruikelijke wandelgroepen en genoten van fantastische close-up uitzichten op Spitsbergen Rendieren. De groepen die naar boven klommen, zagen een Poolvos die op de bodem op jacht was naar nestelende zeevogels.

Na onze wandelingen namen sommige dappere gasten een koude duik in de oceaan. Daarna keerden we terug naar Plancius en vierden we onze laatste avond samen met de kapitein, genietend van een fantastische diavoorstelling van Elizabeth. Zo konden we onze geweldige ervaringen van de afgelopen tien dagen nog eens herbeleven.

Na een laatste heerlijk ontbijtbuffet namen we afscheid van Plancius en zijn team en begonnen we aan onze terugreis. Onze ontmoetingen met wilde dieren tijdens deze reis waren werkelijk spectaculair. Voor veel gidsen was het de beste keer dat ze walvissen en ijsberen hebben gezien. Voor het grootste deel was het weer fantastisch. We vonden het geweldig om onze reis samen te maken.