PLA06-23, reisverslag, Noord-Spitsbergen, Op zoek naar ijsberen & pakijs

De hele middag op onze inschepingsdag in Longyearbyen arriveerden er gasten bij Plancius, ons nieuwe thuis voor de komende week.

Eenmaal aan boord waren we druk bezig met familiarisaties, veiligheidsbriefings, een verplichte reddingsbootinstructie en in het algemeen het verkennen van de indeling van het schip, uitvinden waar belangrijke plaatsen zijn, zoals het restaurant.

Toen we 's avonds vertrokken uit Longyearbyen, in noordelijke richting naar onze eerste geplande activiteit van de reis, was er tijd om te genieten van prachtige uitzichten op het landschap. Het water was erg kalm en we konden zelfs een Dwergvinvis zien, een kleine baleinwalvis die vaak in kustwateren wordt gezien.

Na vertrek kregen we een introductie over het schip van onze hotelmanager. Daarna volgde een captain's cocktails waar kapitein Remmert ons verwelkomde en waar onze expeditieleider Philipp zichzelf en het expeditieteam voorstelde en de plannen voor de reis deelde. Na een heerlijk eerste diner op het schip gingen de meesten van ons buiten genieten van het uitzicht terwijl het schip voer of gingen vroeg naar bed na een lange reisdag.

Vanochtend werden we wakker met een deels mistige, deels zonnige lucht en na het ontbijt maakten we ons klaar voor onze eerste landing. Vandaag zouden we onze eerste walrus zien, de zachtaardige schelpdieretende reuzen van het noorden.

Rond 9 uur gingen we aan boord van de zodiacs en na een lange tocht waren we aan land op het lange zandstrand van Poolepynten. In het noorden konden we de onmiskenbare grote hoop walrussen zien. Langzaam liepen we naar ze toe en we begonnen hun doordringende geur te ruiken. We vormden allemaal een rij en langzaam liepen we naar de Walrussen toe, waarbij we op ongeveer 40 meter van hen stopten. Iedereen nam veel foto's en video's en keek vol ontzag toe hoe ongeveer 30 walrussen sliepen, zich omrolden, scheetgeluiden maakten en uit de oceaan kwamen en gingen.

Na het bezoek aan de walrussen liepen we naar het zuiden achter het zandstrand waar we oude walvisbotten zagen, Siberisch drijfhout en een rendier gaf ons een show, rennend en springend om ons heen. Daarna was het terug naar het schip voor de lunch.

Rond 15.00 uur gingen we vol verwachting aan boord van de zodiacs en gingen we aan land bij Gjertsenodden. Eenmaal aan land splitsten we ons op in groepen met een snelle, een gemiddelde en een langzame wandelgroep en het eerste wat we bekeken was de kleine pelsjagershut die is gebouwd van massieve boomstammen in een blokhutstijl. Binnen is er een kleine open haard en een bed en buiten liggen veel rendiergeweien die elke winter door mannelijke rendieren worden afgeworpen. Zeker een koude plek om zelfs maar een zomer in dit fjord door te brengen.

De snelle wandelaars liepen naar de top van de berg, de gemiddelde wandelaars gingen naar het oosten en de rustige wandelaars struinden het kale landschap af op zoek naar wilde dieren om te fotograferen. We vonden wat bloemen, Paarse Strandlopers en Noordse Jagers.

De avond brak aan en het schip voer terug naar zee terwijl we recap namen in de bar gevolgd door een heerlijk diner.

Net toen we ons klaarmaakten om naar bed te gaan, kondigde Phillip aan dat er een walvis buiten was en we werden getrakteerd op een prachtig uitzicht op een bultrug die aan het longeren was. Toen zagen we nog meer walvisslagen in de verte en dat bleek een groep van zes enorme Gewone Vinvissen te zijn, de op een na grootste dieren ter wereld.

Smeerenburgfjord is een systeem van eilanden en fjorden van ongeveer 20 km lang en 4 km breed in de noordwestelijke hoek van Spitsbergen. In het westen is de fjord met de zee verbonden door het Danskegattet, tussen Amsterdamøya en Danskøya, en het Sørgattet tussen Danskøya en het vasteland van Albert I Land. De plaats is vernoemd naar het Nederlandse walvisstation Smeerenburg.

Bij aankomst stuitten we op dichte mist bij de ingang van de fjord. De sluier van mist trok echter op tot een laag wolkendek, hoog genoeg om ons enig zicht te geven. We zetten onze zodiacs uit en begonnen dichter naar de gletsjer te varen. We hadden de kans om vogels te zien die typisch zijn voor de poolgebieden, zoals onder andere Eideren, Noordse Sternen, Noordse jagers, Koningseideren en verschillende soorten Zeekoeten. De belangrijkste attractie van onze zodiac cruise was om de gletsjer voorkant te bezoeken en getuige zijn van de activiteit. Al snel hoorden we het kraken en donderen van de gletsjer. Vanaf een veilige afstand hadden we de kans om getuige te zijn van het afkalven van enorme stukken ijs die van de voorkant van de gletsjer vielen. Dit liet veel van onze gasten sprakeloos, waardoor iedereen zich oneindig klein en nederig voelde tegenover zo'n krachtige natuurkracht.

In de namiddag zeilden we naar het eiland Fuglesangen, wat uit het Noors vertaald "Vogelzang" betekent, verwijzend naar de geluiden die worden gemaakt door de duizenden Kleine Alken (Alle alle) die op het eiland broeden. Dit eiland heeft een oppervlakte van 4,1 km2 en ligt in Nordvestøyane, de meest noordelijke archipel van het gebied dat bekend staat als Albert I Land. Het eiland heeft veel steile en rotsachtige hellingen en kliffen. Hier en daar zijn wat schaarse vlakke gebieden. Dit zijn de belangrijkste kenmerken van dit wilde deel van Spitsbergen. De eerste activiteit is een wandeling over land om de vogelkolonie te bekijken. Bij de tweede activiteit kunnen degenen die niet zo comfortabel zijn met lopen een zodiac cruise maken om de vogelkliffen vanaf zee te bekijken.

De korte wandeling samen met het spectaculaire landschap en het overvloedige vogelleven maken van deze plek een pareltje tussen de mogelijke landingen in dit afgelegen gebied.

Beide groepen genoten van de ongelooflijke aanblik van zwermen van honderden, zelfs duizenden Kleine Alken die rond het eiland en de zee vlogen. Sneeuw bedekte nog steeds enkele kleine delen van het landschap, maar belemmerde onze wandelgroep niet om aan de voet van een van de vogelkolonies te komen. Het beste was om het komen en gaan van de vogels mee te maken. Voor veel van onze passagiers was dit een onvergetelijke ervaring, om getuige te zijn van honderden van die prachtige vogels, met hun nerveuze bewegingen en hun ontspannende momenten zittend in rijen boven de grote keien, of zoemend in grote hoeveelheden, soms vlak over onze hoofden vliegend. Kort nadat we het anker hadden uitgegooid, gingen we op weg naar de noordwestelijke hoek van Spitsbergen. S Avonds stuitten we op platen eerstejaars zee-ijs. Het uitzicht duurde maar even en kort daarna kwamen we in een dikke mistbank terecht.

Na onze wake-up call zagen we buiten een prachtige zon schijnen. De mist rond het schip maakte het nog mysterieuzer en magischer. In de loop van de ochtend begonnen we steeds meer ijs rond het schip te zien. Het bleef zich opbouwen tot we niets meer konden zien dan zee-ijs en mist. Terwijl we in de warme zon stonden, keken we naar buiten met onze verrekijkers in de hoop iets te zien bewegen of liggen. Af en toe zagen we een Baardrob op het ijs liggen en sommigen zagen zelfs een Ivoormeeuw over het pakijs vliegen. De hoop was groot om iets te zien dat ook wit was, maar veel groter. Rond het middaguur kwam de mist weer opzetten waardoor we natuurlijk vrolijk gingen lunchen om weer warm te worden en onze buiken te vullen.

Na de lunch was de mist hardnekkig en hadden we niet veel om naar uit te kijken. Varend door Liefde Fjorden zagen we een Ringelrob op het ijs liggen en verschillende soorten Alken bleven voorbij vliegen totdat we uiteindelijk werden tegengehouden door het fjordijs. Hier vonden we een natuurlijke grens die we niet mochten aanraken of doorbreken, dus we moesten omkeren. Phillip had besloten om af te dalen naar Woodfjorden om een fjord te bereiken dat BockFjord heet. Onderweg wilde de mist maar niet optrekken en hoewel we de kustlijn zo goed mogelijk afspeurden, zagen we geen enkel dier bewegen. We hadden wel de kans om te luisteren naar de lezing van Chris die vertelde over de verschillende soorten ijs. We leerden hoe gletsjerijs en zee-ijs verschillen en hoe ze ontstaan. Na zijn lezing kwamen we aan bij BockFjord en we werden weer tegengehouden door fjordijs, maar deze keer was er meer te zien. Er lagen 8 zeehonden voor ons op het ijs. Aan hun vorm te zien leken het Ringelrobben te zijn, maar dat konden we niet bevestigen. Door de dichte mist moest Phillip opnieuw de keuze maken om om te keren en het Woodfjorden te verlaten.

Terwijl onze reis ons terug naar het noorden bracht, kregen we een lezing aangeboden door Elizabeth. Ze leerde ons wanneer en hoe walvissen begonnen te worden geïdentificeerd en bestudeerd en hoe je verschillende kenmerken kunt aflezen op hun rugvinnen, rugkleuren, staartwervels en eelt op het gezicht, en ze vertelde ons over een onderzoek dat nodig was om te beginnen met het beschermen van de Orka's in het noordwesten van de Stille Oceaan. Vandaag was de mist absoluut het meest waargenomen kenmerk, maar met een optimistische blik op de volgende dag in het pakijs gingen we tevreden naar bed.

Na de grijze en sombere dag van gisteren in dichte mist, leek het zonlicht vandaag bijzonder levensbevestigend! Geen wolkje aan de lucht, complete rust, het azuurblauw van de lucht dat de kleur van de Plancius weerspiegelt, boven ons, en onder ons, direct aan het wateroppervlak - het eeuwige ijs van de Noordelijke IJszee. Zover het oog reikt, alleen ijsschotsen, die tegen elkaar aan schuren langs de horizon.

Onder leiding van onze kapitein manoeuvreerde de Plancius langzaam tussen het ijs door en zocht zijn weg naar het noorden. Vanuit het zuiden nam de noordkust van Spitsbergen afscheid van ons.

De belangrijkste taak voor vandaag was het vinden van een ijsbeer! Onze expeditiegidsen hielden om beurten, gewapend met verrekijkers, voortdurend de wacht op de brug, het oceaanoppervlak aftastend voor het geval de heerser van de Noordpool over het ijs zwierf en een oogje in het zeil hield voor nietsvermoedende zeehonden.

We waren volhardend, want hoe meer mensen met hun ogen naar de beer zochten, hoe groter de kans dat we hem zagen! Sommigen van ons hebben krachtige telescopen, anderen hebben een goede verrekijker, en sommigen staan gewoon op het dek en vergapen zich aan het betoverende uitzicht op de meest bijzondere oceaan op aarde. Maar allemaal turen we voortdurend in de verte, in de hoop beweging te zien.

"Er zit altijd een vis in de val van een krab," zegt een Russisch spreekwoord. Nee, het was geen beer, maar andere geduchte bewoners van de poolgebieden wachtten op ons op de ijsschots. Walrussen! Ze rustten op het ijs, tilden zich soms lui op aan hun voorste flippers en lieten hun witte slagtanden zien. Ze staarden ons aan, niet begrijpend wie we waren, wat we hier deden en waarom we hun dagslaap verstoorden.

Na de lunch werd de zoektocht naar de beer met hernieuwde kracht hervat. Maar... nog meer Walrussen. Enorme, dikke beesten streken neer op een kleine ijsschots en sliepen, zonder zich zorgen te maken over onze aanwezigheid. Daarentegen, gevoed door nieuwsgierigheid, verdrongen we ons bij de boeg van het schip om honderden foto's te maken.

De felle zon schijnt nog steeds, maar de wind verhevigt. Het wateroppervlak, dat 's ochtends nog spiegelend was, toont nu zijn strijdlustige karakter. De ijsschotsen bewaren de rust van de oceaan en voorkomen dat de golven op hol slaan. Maar de kleine golven die zich weten te vormen in de kleine stukjes open water, vallen, alsof ze hun machteloosheid begrijpen, woedend de ijsschotsen aan en slaan ze krachtig op hun flanken. Sommige slagen er zelfs in om een kleine nevel van fijne druppels op te werpen. Het lijkt erop dat de Drieteenmeeuwen en Noordse Stormvogels blij waren met deze weersverandering. Hoe sterker de wind, hoe makkelijker het voor hen is om in de lucht te zweven, op zoek naar een prooi. Kijk, een drieteenmeeuw vliegt achter de Plancius aan, en plotseling - swoosh! - duikt hij als een steen in het water en vliegt meteen weer de lucht in, triomfantelijk een onfortuinlijke garnaal in zijn snavel geklemd.

Helaas leverde de zoektocht niets op. De beer bleef verborgen. De zon, die de hemel doorkruiste, bewoog zich geleidelijk steeds verder naar het noorden. Voor het diner verzamelden we ons op de achtersteven van dek 3 en dineerden en dansten we terwijl we af en toe een blik wierpen op de ijsschotsen - voor het geval de beer toch zou opdagen.

Het was een aangename en ontspannen dag. Ja, we hebben de beer niet gevonden, maar we zijn wel de 80e breedtegraad gepasseerd. Niemand van ons had zich eerder zo ver noordwaarts gewaagd, dus hoe dan ook, we hebben iets om te onthouden.

De zachte zachte stem van Philipp klonk in onze oren toen we vanochtend vroeg Raudfjorden binnenvoeren. De deelnemers aan de after-party van de BBQ hadden misschien een beetje moeite met wakker worden. Het bleek weer een ochtend vol zon te zijn, terwijl het prachtige landschap langs onze patrijspoorten en kajuitramen gleed. Tijd om naar buiten te gaan en te genieten van de warme gloed van de Arctische zon.

Op het dek en de brug zag je talloze leden van het expeditieteam woest het landschap scannen. De druk stond op de ketel om de ware koning van het noordpoolgebied te vinden. Hij moest ergens zijn! Er waren voetafdrukken van grote dieren te zien in het besneeuwde landschap, maar geen enkel dier dat erbij hoorde. Wees gerust, veel andere Arctische bewoners lieten zich zien: Een groep Beluga's, Noordse Sterns, Skua's, gewone zeehonden, baardrobben, rendieren, papegaaiduikers, walrussen en zelfs af en toe een Dwergvinvis werden gespot door de scherpe spotters aan dek. Deze fjord was echt gevuld met leven.

Philipp deed zijn uiterste best om de ijsbeer te vinden. Hij liet Plancius zelfs langs kleine rotspunten varen, omgeven door verraderlijke ondiepten, om te zien of er een harige vriend op de oevers lag uit te rusten. Ondertussen konden we weer genieten van het prachtige landschap van Smeerenburgfjord terwijl we in de zon lagen te bakken op weg naar onze middaglanding bij Magdalena fjord.

Gretig keken we op de klok, om 16:00 zouden we op onze bestemming zijn. Het was twee dagen geleden dat we op vaste grond hadden gelopen en onze voeten konden wel wat stretch gebruiken. Je kon al beginnen merken dat het gebrek aan beweging en het effect van Ivan's exquise gerechten die drie keer per dag werden geserveerd. We konden niet wachten om een beetje beweging te krijgen.

Uit het niets vielen de motoren stil, Plancius verloor zijn snelheid, opwinding aan dek, mensen haastten zich naar de stuurboordzijde van het dek. Waren we aan het zinken? Naar bakboord? God nee, niets van dat alles. Wat er in feite gebeurde was uiteindelijk de annulering van onze landing bij Magdalenafjord omdat de bemanning een beer had gevonden! Niet één, maar twee! Een zeer alerte wachtsman genaamd June kwam goed uitgerust aan boord. Het verhaal gaat dat hij een verrekijker pakte, een blik wierp op de rotsachtige kusten van Danskøya en vrijwel meteen een moeder en jong zag rusten in een sneeuwvlakte. Toen hij de expeditieleider van zijn vondst op de hoogte bracht, sprong deze bijna door het dak. Eindelijk liet dit bijna mythische wezen zich zien. Tijd om in actie te komen. De gidsen lieten de zodiacs te water.

Terwijl we met z'n allen in de zodiacs zaten, besloten de moeder en het jong om te gaan zwemmen. Vanuit de zodiacs was niet te zien waar ze heen gingen, we zaten nog op een behoorlijke afstand. Gelukkig hielden de officieren op de brug ons op de hoogte van hun locatie. Het is verboden om een zwemmende ijsbeer te benaderen, dus moesten we voorzichtig wachten tot ze weer aan land klommen.

Toen de beren eenmaal aan land waren, stuurden onze tien zodiacs in een langzaam en gestaag tempo naar het land. Wat volgde was een droom die uitkwam. Het harige paar liep langs de kustlijn en ging af en toe het water in. Omringd door zeehonden en spiegelend water volgden we hen op een respectabele afstand. Na een klein uurtje besloot de moeder verder landinwaarts te gaan, richting een sneeuwplek om te gaan liggen. We keken toe hoe ze in een harige kom kropen te midden van het bevroren landschap. Tijd om terug te gaan naar Plancius, de foto's die we namen te bekijken en de bijzondere ervaring die we net hadden meegemaakt te verwerken. En Ivan's aankomende diner.

We werden wakker met prachtig zonnig weer op de laatste volle dag van de reis. We kwamen aan in Ymerbukta en verdeelden ons in onze gebruikelijke wandelgroepen. De lange wandelaars liepen naar enkele schilderachtige watervallen en genoten van Alpensneeuwhoenen en hoge uitzichten over de fjord. De middellange wandelaars werden getrakteerd op een prachtig gezicht van een Poolvos die een Kleine Rietgans droeg die bijna even groot was als de vos. Ze zagen ook een Grote Burgemeester trots op de top van de berg zitten. De ontspannen wandelaars vonden het nest van een Paarse Strandloper en genoten van de verscheidenheid aan bloemen op de toendra en de vogels die langs de kust vlogen en poedelden, zoals noordse stormvogels, drieteenmeeuwen en eidereenden.

We hadden een laatste heerlijke lunch op Plancius voordat we teruggingen naar een andere landingsplaats genaamd Alkhornet, een spectaculaire plek waar de bergwand meer dan 600 meter boven de zee uittorent en waar honderden zeevogels nestelen op de rand van de klif, vooral drieteenmeeuwen en Brunichs zeekoet.

De lange wandelaars op deze plek vonden veel kleine plantjes zoals drooping saxifrage, scurvy grass en mountain avens, allemaal prachtige toendrabloemen die speciaal zijn aangepast aan deze barre koude omgeving.

De medium wandelaars liepen naar de voet van de klif om de zeevogelkolonie te bewonderen. Daarboven hadden ze het voorrecht om een familie poolvossen uit hun hol aan de andere kant van de vallei te zien komen. Hun ouders brachten hen een ptarmigan om op te eten en het was een magisch moment om de jonge vossen opgewonden te zien naar hun volgende maaltijd.

De langzamere wandelaars maakten een spectaculaire wandeling langs de kust waar ze walrussen zagen zwemmen en de Spitsbergen Rendieren van dichtbij konden bekijken, een unieke ondersoort die alleen hier voorkomt.

Met tegenzin verlieten we het charmante Alkhornet en begonnen we langzaam terug te varen naar Longyearbyen. Kapitein Remmert wenste ons 's avonds nog het beste in de lounge en Expeditiegids Elizabeth liet ons een prachtige diavoorstelling zien van onze avonturen van de afgelopen week.

Terwijl we genoten van een laatste ontbijt aan boord, werden onze koffers van boord gehaald. Het was een droevig moment om van boord te gaan van Plancius, dat een comfortabel en gezellig thuis was tijdens deze onvergetelijke reis. We hebben vele unieke momenten gedeeld, ongelooflijke wilde dieren ontmoet en nieuwe vrienden gemaakt. Beladen met mooie herinneringen begonnen we aan onze terugreis.

We willen jullie allemaal bedanken voor het meereizen op deze reis, voor jullie enthousiasme, steun en goed gezelschap. We hopen jullie in de toekomst weer te zien, waar dat ook mag zijn!