PLA13-18, reisverslag, Rond Spitsbergen

Vanuit het vliegtuig kregen we een eerste glimp te zien van Spitsbergen's indrukwekkende terrein van bergen en deltasystemen. Op het eerste gezicht leek dit een wilde en onbewoonbare plek, maar zoals we nog zouden leren is er veel leven. Voor velen van ons was Longyearbyen onze eerste stop, om het museum en de kerk te bezoeken of misschien wat extra warme kleren te kopen voordat we de beschaving verlieten. Klaar voor avontuur en ontdekking gingen we aan boord van M/V Plancius, het schip dat de komende negen dagen onze thuis zou zijn. We werden begroet door onze expeditieleider, Christian, en onze hotelmanager, Zsuzsanna, en naar onze hutten gebracht waar onze bagage al op ons lag te wachten. We verzamelden in de observatielounge en kregen een briefing over de veiligheid aan boord. De briefing werd gegeven door de derde officier die vertelde over de veiligheid van het schip en hoe we ons op het ergste konden voorbereiden. Er werd een algemene alarmoefening gehouden (zeven korte ontploffingen gevolgd door één lange ontploffing) en we namen allemaal de SOLAS oranje reddingsvesten aan en verzamelden ons in de lounge onder begeleiding van bemanning en personeel. Na een appèl om er zeker van te zijn dat iedereen aanwezig was, gingen we aan dek om de reddingsboten te bekijken terwijl de Plancius de Adventfjorden uit voer. In de lounge nodigde Christian ons uit voor nog een briefing, nu over het leven aan boord en het expeditieteam dat klaarstond om samen met ons de wildernis te verkennen. Zsuzsanna liet ons kennismaken met het interieur van het schip, de hotelactiviteiten en de eetzaal waar we heerlijk eten geserveerd zouden krijgen. Kapitein Alexey voegde zich bij ons voor een welkomstdrankje met mousserende wijn of sap voordat we naar de eetzaal gingen voor ons eerste heerlijke diner bereid door chef-kok Ralf en zijn personeel.

Vroeg in de ochtend hoorden we Christian's wake-up call en was de expeditie officieel begonnen. Sommigen van ons waren al op, genoten van het buitendek en ademden de frisse poollucht in. Plancius voer langzaam in Kongsfjorden voor de prachtige gletsjer Kronebreen. Na het ontbijt volgden we de verplichte briefing over zodiac-operaties en de veiligheid van ijsberen. Daarna werden we opgeroepen om onze rubberen laarzen aan te trekken om met de zodiacs aan land te gaan. Snel kleedden we ons aan voor de eerste activiteit van de reis: een bezoek aan Ny Ålesund. De reden voor de stichting van het stadje was de kolenmijnbouw, die resulteerde in de aanleg van de meest noordelijke spoorlijn, die nog steeds te zien is. Het bedrijf dat het mijndorp oprichtte was Noors en had zijn hoofdkantoor in de kustplaats Ålesund, vandaar de naam Ny Ålesund (Nieuw Ålesund). Ny Ålesund was ooit een mijndorp, maar is nu een internationaal onderzoekscentrum. Sommigen van ons bezochten het museum, het postkantoor en de cadeauwinkel voordat we ons verzamelden bij de buste van Amundsen. Hier vertelde Gérard ons over het leven van Amundsen, de Noorse ontdekkingsreiziger die als eerste de Zuidpool bereikte, en zijn expeditie met het luchtschip Norge dat in 1926 als eerste over de Noordpool vloog. Amundsen verdween in 1928 toen hij Nobile's expeditie kwam redden. Daarna maakten we een wandeling van de buste naar de mast die werd gebruikt om de Zeppelins te verankeren en bleven we even staan om van het mooie landschap van de Koningsbaai te genieten. Direct na de lunch waren we klaar om van boord te gaan aan de noordkant van Kongsfjorden, in een plaats genaamd Ny London. We hadden de gelegenheid om rond te wandelen langs twee oude gebouwen, verschillende funderingen en de overblijfselen van een treinspoor met oude stoomketels en boormachines. Al deze overblijfselen werden gebouwd tussen 1910 en 1913 door een bedrijf dat eigendom was van Ernest Mansfield die wat marmer had gevonden in het gebied. We splitsten ons op in drie verschillende groepen. Iedereen bezocht de historische plek en daarna gingen sommigen van ons naar de hooglanden van het eiland, anderen naar een zoetwatervijver waar een paar Roodkeelduikers nestelden. Tijdens deze middelste wandeling werden twee rendieren en een Langstaartmeeuw waargenomen. Het weer was erg goed, met veel zon en een zacht briesje dat bijdroeg aan de indruk dat we in de Arctische zomer waren.

S Ochtends reden we zuidwaarts Hinlopenstretet in op zoek naar de beroemde vogelklif Alkefjellet. Lucas, een van de gidsen, had het over "het Manhattan van de vogels", en dat is het inderdaad! Er broeden enkele duizenden Brünnich zeekoeten op deze klif. Het is ook een heel mooie plek en bijzonder vanuit geologisch oogpunt. We genoten van deze rotstorens en zeekoeten doken in het water om ons heen. Sommige vossen probeerden ook kuikens of zeekoeteieren te vangen... Het was een heel bijzonder gevoel om al dit leven op zo'n afgelegen plek te zien! De dag ging na de lunch verder met nog meer spannende landschappen. We kwamen rond drie uur aan bij Torellneset waar een kolonie walrussen op ons wachtte. Walrussen kunnen snel bang worden en we moesten oppassen dat we ze niet lieten schrikken. In dit geval hadden we geluk, want deze walrussen waren nieuwsgierig en speels en zelfs voor veel gidsen een zeldzame verschijning. Het was een geweldig moment om aan wal te staan en verschillende walrussen in het water te zien spelen en zo dicht bij ons te zien komen! Op een gegeven moment hadden we de indruk dat we werden geobserveerd in plaats van hen. Na terugkomst op het schip assisteerden we bij de traditionele recap die vandaag gewijd was aan de Brünnich zeekoet en gepresenteerd werd door Fritz.

Na een rustige nacht werden we wakker toen Plancius Duvefjorden binnenvoer aan de noordkant van Nordaustlandet. We landden in een kleine baai genaamd Reliktbukta, beschut tegen de deining van de Noordelijke IJszee. Deze plek wordt zelden bezocht en het is een perfect voorbeeld van poolwoestijn. We verdeelden ons in drie groepen, de meer energieke gingen voor een steile, snellere klim naar de top van Kvinberget. Op 365 m hoogte kwam de mist eindelijk op en konden ze genieten van een fantastisch uitzicht op het omringende landschap. De middelgrote groep maakte een wandeling over de verhoogde stranden en ontdekte verschillende rotsformaties. Stenen cirkels of polygonen en ijswiggen kwamen tevoorschijn uit een opeenvolging van vorst en dooi, liggend op een basis van permafrost die nooit ontdooit. De ontspannen groep ging op een korte zodiac cruise, verder naar het binnenste deel van de baai langs de kust om een drieteenmeeuwenkolonie te zien. Er waren ook verschillende drieteenmeeuwen rond de landingsplaats, die zich voedden met kleine visjes in ondiep water. Plotseling klaarde de lucht op en we eindigden de landing met een blauwe lucht en prachtig licht. Na een rustig dutje kondigde Christian onze aankomst op het eiland Karl XII aan. Ondanks de kalme wind, maakten sterke stromingen en wat deining het moeilijker om aan boord van de zodiacs te gaan. Daarna naderden we langzaam Karl XII-øya. Het noordelijke deel van het eiland is een steile rotstoren met enkele vogels die op de klif nestelen met weinig tot geen vegetatie. Onze gidsen zochten naar ijsberen en zagen er al snel drie liggen op de glooiende hellingen aan de voet van de hoofdklif. Omdat het moeilijk was om ze goed te zien, gingen we verder rond het eiland. Een andere beer werd bergop gezien, maar ook te ver van de kust om hem goed te kunnen zien. Uiteindelijk vond Christian vooraan een beer die dicht bij de kustlijn stond en zichtbaar was voor iedereen. We bleven hier een tijdje staan kijken hoe dit grote mannetje langzaam rondliep en uiteindelijk ging zitten om uit te rusten. We keerden terug naar Plancius waar onze hotelmanager, Zsuzsanna, klaarstond om ons te verwelkomen met een heerlijk diner.

Terwijl wij lekker in ons bed lagen te slapen, ging Plancius op weg naar de hogere breedtegraden - en legde 's nachts een behoorlijke afstand af! De ijsrand was onze bestemming van de dag en onder de heersende omstandigheden vereiste deze reis de gezamenlijke kracht van alle drie de generatoren. Uiteindelijk, tijdens de vroege ochtenduren en ver voorbij de 82e breedtegraad presenteerde het pakijs zich in al zijn schoonheid. Verspreid liggende ijsschotsen van verschillende grootte en vorm vormden uiteindelijk een dikker doolhof terwijl onze kapitein voorzichtig dieper in deze bevroren wereld in verschillende tinten grijs, blauw, groen en wit manoeuvreerde. De deining van gisteren was gekalmeerd tot een zachte ademhalingsbeweging die voor ons nauwelijks merkbaar was terwijl we op de buitendekken stonden en de wereld om ons heen afspeurden naar zijn ware koning: de ijsbeer. Een echte royal, hij liet geen enkele poging zien om de ontmoeting te overhaasten. De ochtend ging voorbij, de lunch werd afgeroepen en nog steeds konden we de drieteenmeeuwen, noordse stormvogels en Ivoormeeuwen bewonderen die om ons heen cirkelden, gretig om de poolkabeljauw en andere vissen te bekijken die nu bloot lagen door het pad van het schip door het ijs. Iedereen had ook goed zicht op de vele zeehonden, voornamelijk zadelrobben en enorme baardrobben die op het ijs lagen of tussen de ijsschotsen zwommen. Er kon echter nauwelijks twijfel over bestaan dat dit het koninkrijk van de ijsberen was. Meerdere keren zagen we zijn voetafdrukken op het ijs, zelfs de resten van wat een ontbijt geweest zou kunnen zijn. Het afnemende zicht door de opkomende mist droeg bij aan de spanning die we konden voelen. Onze gidsen en het brugteam stonden met hun telescopen en verrekijkers, net als wij. De geelwitte kleur was duidelijk de perfecte camouflage in deze omstandigheden. En toen was hij er ineens! Bijna uit het niets verscheen vlak voor ons een enorm mannetje in de mist. De kapitein stopte de motor en we liepen op onze tenen naar voren om dit prachtige dier beter te kunnen zien. Om te beginnen toonde ook de beer een lichte interesse in ons. Hij naderde het schip langzaam en proefde de lucht om vast te stellen wat plotseling zijn pad had gekruist. Na een tijdje leek zijn nieuwsgierigheid bevredigd en draaide hij zich weer om, langzaam maar vastberaden, totdat de mist zich achter hem dichttrok. Verbaasd vervolgden we onze reis, nog steeds de omgeving aftastend op geelwitte vormen terwijl we ons voortbewogen. Het was duidelijk dat onze verschijning de lunch van de beer had verstoord, want de resten van wat ooit een baardrob leek te zijn geweest, werden zichtbaar op een ijsschots. Ivoormeeuwen genoten van de restjes en - jawel! Er was nog een beer, op een steenworp afstand van het karkas. Onze komst moet hem net zo verrast hebben als zijn verschijning ons, hij leek een beetje in de war toen hij opstond en besloot ons te belonen voor het onderbreken van zijn slaap met beleefde onwetendheid, hij liep weg, sprong uiteindelijk in het water en ging op weg naar het ijs aan de andere kant. Overgelukkig en opgewonden gingen we de hele middag door met beren kijken totdat Plancius uiteindelijk open water bereikte en koers zette naar de bestemming van morgen. Voorlopig geen beren meer, maar we hadden ze in hun echte omgeving gezien. Hier waren ze veel moeilijker te vinden dan op groene grashellingen! Na een hele dag scouten vanaf de buitendekken en de brug, hadden we vandaag zeker ons avondeten verdiend!

We kwamen aan bij Storøya (het Grote Eiland) terwijl we aan het ontbijten waren. Christian kondigde het programma voor de ochtend aan: een zodiac cruise langs de noordpunt van dit eiland op zoek naar ijsberen. Toen we dichter bij land kwamen in onze zodiacs, ontdekten we een kleine groep vrouwelijke walrussen die op een rots aan het rusten waren. En plotseling zagen we achter de walrussen ook een ijsbeer langs de kust lopen, vlak naast een andere groep walrussen. We naderden stilletjes het strand en bewonderden de ijsbeer, die nu langzaam wegliep van de walrussen. Hij leek kalm en niet gestoord door onze aanwezigheid. Na een tijdje lieten we hem met rust en vervolgden onze tocht naar de volgende baai, waar we twee ijsberen zagen liggen, iets uit de buurt van de kustlijn. Toen we terugkeerden naar Plancius, was de eerste beer verhuisd naar een rots bij de waterlijn en lag met zijn gezicht naar de zee. We konden hem goed zien toen we dichterbij kwamen en op een gegeven moment kregen we bijna het gevoel dat we oog in oog met hem stonden. In de namiddag wachtte ons een lange zeiltocht naar onze volgende bestemming: de gletsjer van Austfonna. Julia gaf een lezing over poolnacht en -dag, met een prachtige diavoorstelling van het licht dat er in de winter en lente in Spitsbergen is. Later gaf Gérard een lezing over Ijsbeeren, geïllustreerd met zijn foto's van vorige expedities. Na het diner kwamen we eindelijk aan bij de grootste ijskap na Antarctica en Groenland: Austfonna met een actief gletsjerfront van 25 km breed. Kapitein Alexey manoeuvreerde het schip langzaam op veilige afstand van het gletsjerfront. De mist gaf een mysterieuze sfeer. Een grote kalving van meer dan een minuut vond plaats kort nadat we aankwamen. We stonden versteld van alle verschillende kleuren blauw van de ijsbergen. Na enkele uren van verbazingwekkend navigeren in de met ijs bedekte wateren, veranderde de kapitein van koers om onze volgende bestemming op tijd voor morgen te bereiken.

Nieuwe dag, nieuw landschap, nieuwe omgeving... Na de verbazingwekkende boottocht langs de Austfonna-gletsjer gisteravond, ontdekten we nu een volledig groen landschap in Freemansundet. Het was tijd om een prachtige toendrawandeling te maken en wat arctische bloemen te ontdekken rond Isbjørnodden op Edgeøya. Vogelaars konden ook genieten van soorten als Kleine Rietgans, Paarse Strandlopers en Sneeuwgors. Zoals gebruikelijk waren we verdeeld over drie verschillende wandelniveaus: snel, middelmatig en rustig. We konden genieten van het wandelen in deze weelderige toendra begroeid door een grote hoeveelheid sedimenten afgezet door een belangrijke rivierdelta. Een heel andere omgeving dan de laatste wandeling die we maakten in de poolwoestijn van Reliktbukta! Na lunchtijd gingen we zuidwaarts naar Kapp Lee. De zodiacbestuurders deden hun best om ons droog te houden, want wind en golven maakten onze pendeldienst naar de landingsplaats een beetje uitdagender dan normaal. Veilig aan land konden we ons vrij bewegen binnen een perimeter van de gidsen. We ontdekten al snel drie interessante bezienswaardigheden: overblijfselen van de Pomor-cultuur, een kleine groep walrussen die zich ontspanden op het strand en verder in het toendra-landschap hadden we een goed zicht op een aantal rendieren die ondanks onze aanwezigheid vredig aan het grazen waren. Bij de landingsplaats hadden sommigen van ons ook het geluk om enkele walrussen te zien naderen langs het strand dicht bij de zodiacs. Mooi landschap, meewerkende wilde dieren, zelfs in deze midden-arctische toendra valt er altijd wel iets te ontdekken!

Ondanks dat we wakker werden door regen en mist, waren de meesten van ons avontuurlijk genoeg om mee te gaan met een zodiac cruise in de westelijke arm van Burgerbukta in Hornsund. Terwijl we langzaam de fjord in voeren, bewonderden we het majestueuze landschap en de steile bergen eromheen. IJzerhoudend water stroomde langs de steile bergen naar beneden, waardoor het leek alsof ze bloedden. De chauffeurs moesten voorzichtig manoeuvreren rond de ijsbergen en kleine stukjes ijs die ronddreven. We stonden versteld van alle verschillende kleuren blauw in de ijsbergen, die de oorspronkelijke lagen sneeuw onthulden die in de loop van duizenden jaren in het ijs waren ingepakt. De zee hier, dicht bij de gletsjer, had een melkachtige kleur door sedimenten die in het water zweefden. Omdat het de hele middag bleef regenen, was het leuk om aan boord van de Plancius te blijven voor een rondvaart in de Brepollenbaai, waar we konden genieten van het uitzicht op de gletsjer Storbreen. In het Noors is pol een kleine baai, en oorspronkelijk was het dat ook, maar tegenwoordig is het een zeer grote baai van meer dan 100 km2 door de snelle terugtrekking van de gletsjers in de 20e en 21e eeuw. Sandra gaf een lezing over jagen en vangen in Spitsbergen tijdens de laatste eeuwen en vertelde het verhaal over de beroemde Oostenrijkse overwinteraar, Christiane Ritter, die haar man een winter vergezelde in een kleine hut in Noord-Spitsbergen. Voor het diner bereidde chef-kok Ralf een speciale verrassing: een barbecue. Omdat het weer niet optimaal was voor een barbecue buiten, werd het diner binnen in het restaurant geserveerd met gratis drankjes.

Na een nacht van schommelen met de deining, werden we wakker met een kalme zee en mist die de bergen om ons heen omhelsde. We werden met de zodiacs aan land gebracht om Bamsebu te bezoeken, "het huis van de teddybeer" in het Noors. Het is nu een privéhut, maar oorspronkelijk werd het gebruikt als jacht- en vallenhut. Overblijfselen van dit sombere hoofdstuk uit de geschiedenis waren zichtbaar als stapels botten en schedels van talloze Beluga's die langs het strand lagen. Sandra nam ons mee door de wrede activiteiten die in de jaren 1930 op dit strand plaatsvonden. Verschillende roeiboten die in die tijd werden gebruikt, liggen nog steeds ondersteboven op het strand langs de Ahlstrandhalvøya. We waren voorzichtig om de overblijfselen van de Beluga's niet aan te raken, omdat het culturele overblijfselen zijn en beschermd worden. Langs het strand zagen we ook enkele kleine gecamoufleerde vogels, Paarse Strandlopers, die zich nauwelijks stoorden aan onze aanwezigheid toen we langs hen liepen. Het vogelleven in dit gebied is relatief rijk, en verder de kust in, bedekt met vegetatie, ontdekten we enkele Noordse jagers met enkele kuikens. Aan het einde van onze historische wandeling kwamen we een dode ijsbeer tegen, wat de ervaring van vandaag over de dunne lijn tussen leven en dood in de natuur nog completer maakte. Terug op Plancius voor onze lunch stopte de regen en de wolken openden zich zodat de zon er doorheen kon schijnen terwijl we op weg gingen naar de Recherchefjord met een prachtige omgeving van puntige bergen en bergkammen. De gletsjer Recherchebreen wordt van de fjord gescheiden door een lagune en een strand waar we zouden landen. Met de zon in ons gezicht wandelden we over het stenige strand om het prachtige landschap en de gletsjer in ons op te nemen. En alsof dit landschap nog niet genoeg was voor vandaag, naderden er plotseling een aantal Beluga's of witte walvissen vlak voor de kust die een show opvoerden voordat ze in de verte verdwenen. Het zien van deze verbazingwekkende witte wezens zwemmen in dit melkblauwe water, in hun ware element van de zee, zette de geschiedenis van de ochtendwandeling in perspectief. Deze prachtige middag werd afgesloten met een echte "polar plunge", een verfrissende duik in arctisch water, waarmee deze ongelooflijke reis rond Spitsbergen werd voltooid.

Na 9 dagen waren we terug waar we begonnen waren, Longyearbyen. Het was triest om afscheid te nemen van alle prachtige plaatsen die we hadden bezocht en om van boord te gaan van de Plancius, het schip dat ons comfortabele, gezellige thuis was geweest voor een onvergetelijke reis naar het noorden. Maar tegelijkertijd waren we rijker aan herinneringen en kennis over het noordpoolgebied en zijn wilde dieren. We hebben bijzondere en ongelooflijke ervaringen opgedaan, honderden foto's genomen en nieuwe vrienden gemaakt. We hebben unieke momenten gedeeld, met elkaar gepraat en gelachen. Deze reis zal ons een leven lang bijblijven - in onze herinneringen, in onze verbeelding en in onze dromen. Bedankt allemaal voor zo'n geweldige reis, voor jullie gezelschap, goede humeur en enthousiasme. We hopen jullie in de toekomst weer te zien, waar dat ook moge zijn! Totale afstand gevaren op onze reis: 1470 zeemijlen 2722 kilometer Meest noordelijke punt bereikt: 82° 35.8' N, 024° 18.7 'E Namens Oceanwide Expeditions, kapitein Alexey Nazarov, expeditieleider Christian Engelke, hotelmanager Zsuzsanna Varga en alle bemanningsleden en medewerkers, was het een genoegen om met jullie te reizen.