Naam: Atlantische papegaaiduiker (Fratercula arctica)
Lengte: 26-29 cm lang, 50 cm spanwijdte
Gewicht: 320-480 gram
Verspreidingsgebied: Noord-Atlantische kusten, verplaatst zich in de winter zo ver zuidelijk als Marokko en New York
Beschermingsstatus: Onbekend
Dieet: Vis en plankton
Uiterlijk: De Atlantische papegaaiduikers hebben een zwart lijf met witte buik. Ze hebben ze een wit gelaat met een kleurrijke snavel (rood, geel, oranje).
Wat eten papegaaiduikers?
Papegaaiduikers zijn een van de weinig vogelsoorten die in staat zijn om verschillende kleine visjes kruislings in hun snavel te dragen, dankzij een uniek scharnier in de snavel. Hierdoor kunnen de boven en de onderkant van de snavel elkaar onder verschillende hoeken raken in plaats van enkel recht omhoog te kunnen sluiten. De tong van de papegaaiduiker kan de vis tegen het gehemelte van de vogel duwen terwijl hij zijn snavel opent om zo nog meer vis te vangen.
Een papegaaiduiker kan gedurende één minuut duiken al blijft hij meestal slechts 30 seconden onderwater. Terwijl ze onderwater zijn sturen ze met de uitgestrekte vleugels, waarbij het lijkt alsof ze bijna vliegen, met de poten als roer. Ze kunnen tot wel 60 meter diep duiken.
Wat is de sociale structuur van papegaaiduikers?
Een groep papegaaiduikers staat bekend onder verschillende namen - een kolonie, een circus of een burcht.
Papegaaiduikers zijn erg sociale vogels, ze vormen immense kolonies. De grootste bekende kolonie bestaat uit Atlantische papegaaiduikers en bevindt zich bij de Westmann-eilanden, in IJsland. In 2009 was de schatting van wetenschappers dat er zo’n 4 miljoen vogels leefden met samen ongeveer 1 miljoen nesten.
Wanneer ze boos worden maken papegaaiduikers zichzelf groter, spreiden ze hun vleugels en openen hun bek terwijl ze met hun poten stampen om er zo nog angstaanjagender uit te zien. In gevechten met soortgenoten proberen opponenten vaak elkaars snavels te sluiten en slaan ze elkaar met hun vleugels en poten.
Om te tonen dat ze geen ruzie zoeken zal een papegaaiduiker die het nest van een soortgenoot passeert zijn snavel tegen de borst drukken en snel langslopen, om aan te geven dat hij enkel passeert.
De papegaaiduiker die zijn nest bewaakt probeert een wat militaire indruk te maken, rechtopstaand met het kop naar beneden en trage overdreven bewegingen makend met de poten.
Wanneer een papegaaiduiker voor de eerste keer aan land komt na een vlucht zal hij vaak de “ik zoek geen ruzie”-houding aannemen, deze keer met één poot voor de andere en zijn vleugels wijd open. Dit zorgt ervoor dat hij zich bij de kolonie mag voegen en niet meteen weggejaagd wordt na een lange vlucht.
Hoe snel bewegen papegaaiduikers zich voort?
Papegaaiduikers slaan hun vleugels wel 400 keer per minuut heen en weer tijdens het vliegen. Dit is zo snel dat de vleugels niet meer goed waar te nemen zijn. Ze kunnen snelheden halen tot bijna 90 km/uur.
Hoe planten papegaaiduikers zich voort?
Papegaaiduikers zijn geslachtsrijp wanneer ze 4 of 5 jaar oud zijn. De beroemde felgekleurde snavel van de papegaaiduiker is alleen van belang in het broedseizoen (april tot augustus), en verdwijnt weer wanneer het broeden voorbij is, waardoor de saaiere ‘echte’ snavel weer tevoorschijn komt.
Nadat ze eenmaal gepaard hebben zullen papegaaiduikers normalerwijs met dezelfde partner samenblijven voor de rest van hun leven en keren ze de opeenvolgende paarseizoenen terug naar het nest dat ze samen gegraven hebben. De nesten worden in een zachte bodem uitgegraven of worden gemaakt in al bestaande kuilen op de rotsachtige kusten. Soms worden papegaaiduikers waargenomen die hun nest in oude konijnenholen hebben gemaakt.
Tijdens de balts wrijven de mannetjes en vrouwtjes met hun snavels tegen mekaar, wat in het Engels ‘billing’ genoemd wordt (bekken). De eieren worden in de meer zuidelijk gelegen kolonies begin april gelegd en dit loopt in de meer noordelijke gelegen kolonies door tot in juni.
Papegaaiduikers leggen één ei. Als dat ei vroeg in het broedseizoen verloren zou gaan dan produceren de koppels er soms nog één. De eieren zijn wit, beide partners wisselen het broeden af. Het broeden gebeurt met een zogenaamde broedplek, een hiervoor speciaal bedoelde plek aan de onderkant waar de huid geen veren heeft waardoor de lichaamswarmte goed door kan worden gegeven aan het ei.
De eieren komen na 36 tot 45 dagen uit. De ouders vliegen dan om de beurt uit om vissen te vangen, die ze in de snavel terugbrengen naar het jong. Papegaaiduikers zijn een van de weinig vogelsoorten die het voedsel nog intact naar hun jongen brengen, in plaats van het eerst op te eten en vervolgens in de bek van het jong uit te braken.
De jongen verlaten het nest na 34 tot 60 dagen.
Hoe oud worden papegaaiduikers?
Papegaaiduikers leven in het wild zo’n 20 jaar. De oudst bekende papegaaiduiker was 36 jaar oud.
Hoeveel papegaaiduikers leven er?
Schattingen variëren, vermoedelijk tussen de 12 en 14 miljoen wereldwijd.
Hebben papegaaiduikers vijanden?
De Grote mantelmeeuw is de grootste vijand voor papegaaiduikers in het wild. Deze meeuwen zijn groot genoeg om papegaaiduikers uit de lucht of van hun nesten te sleuren. Vossen en ratten zijn ook een bedreiging. Zilvermeeuwen kunnen een volwassen papegaaiduiker niet echt aan maar ze stelen soms wel het voedsel uit hun bek.
De mens heeft door de jaren heen een grote impact gehad op de kolonies van papegaaiduikers. Papegaaiduikers waren (en zijn nog altijd) een bron van voedsel voor mensen en de huid, met de nog intacte veren, werd traditioneel vaak verweven tot waterdichte mantels of jassen. Overbevissing en vervuiling hebben ook grote gevolgen gehad voor de kolonies papegaaiduikers.
4 Interessante weetjes over papegaaiduikers
- Papegaaiduikers staan ook bekend als ‘Zee-papegaaien’ of ‘De clowns van de zee’.
- Ongeveer 60% van de wereldpopulatie papegaaiduikers leeft in IJsland.
- Wetenschappers weten ook nog niet zeker hoe papegaaiduikers elk jaar de weg naar hun nest terugvinden na de lange maanden op zee.
- De wetenschappelijke benaming Fratercula arctica betekent ‘kleine broer uit het noorden’, en werd hen gegeven omwille van de zwart en witte pluimen die lijken op het habijt van bepaalde monniksorden.
